درمان گلوکوم یا آب سیاه Glaucoma Management
روش های درمانی گلوکوم یا آب سیاه چیست؟
گلوکوم را می توان با قطره های چشمی ، قرص ، جراحی لیزری ، عمل های جراحی و یا ترکیبی از این روش ها درمان کرد. . هدف از درمان این است که با پایین آوردن فشار چشم، از آسیب بیشتر عصب بینایی و از دست رفتن دید جلوگیری کنیم.
آسیب ناشی از آب سیاه دائمی و غیرقابل برگشت است. برای درمان آب سیاه ممکن است چشم پزشک از یک یا ترکیبی از چند تا از روشهای زیر را استفاده کند.
فیلم مرور کلی بر درمانهای بیماری آب سیاه یا گلوکوم Glaucoma treatment Overview video
درمان دارویی گلوکوم یا آب سیاه
آب سیاه معمولا با قطره های چشمی کنترل می شود. با مصرف روزانه این قطره ها، فشار چشم پایین می آید. بعضی از این قطره ها تولید مایع زلالیه را کم می کنند. بعضی دیگر نیز خروج مایع زلالیه از چشم را تسهیل می کنند.
داروهای آب سیاه می توانند به حفظ بینایی شما کمک کنند؛ اما در عین حال ممکن است عوارض جانبی داشته باشند. این عوارض شامل:
- سوزش و خارش چشم ها
- قرمزی چشم ها یا پوست اطراف چشم
- تغییرات نبض یا ضربان قلب
- تغییر در میزان انرژی بدن
- تغییر در تنفس (بخصوص اگر زمینه آسم یا مشکلات تنفسی داشته باشید)
- خشکی دهان
- تاری دید
- رشد زیاد مژه ها
- تغییرات رنگ چشم، رنگ پوست اطراف چشم ها و ظاهر پلک ها
همه داروها ممکن است عوارض داشته باشند. مصرف بعضی از داروها با دارهای دیگر ممکن است تداخل دارویی ایجاد کند. حائز اهمیت است که لیستی از داروهایی را که به صورت منظم استفاده می کنید، به چشم پزشکتان بدهید. اگر فکر می کنید که دچارعوارض جانبی ناشی از مصرف داروهای گلوکوم شده اید، چشم پزشکتان را در جریان بگذارید.
هرگز بدون اجازه چشم پزشکتان داروی آب سیاهتان را تغییر ندهید یا آنرا قطع نکنید. اگر داروهایتان تمام شد، درمورد تمدید آن چشم پزشکتان را در جریان بگذارید.
فیلم نحوه درست استفاده از قطره های چشمی در بیماری آب سیاه یا گلوکوم Glaucoma Drops Video
جراحی های لیزری آب سیاه یا گلوکوم
برای درمان گلوکوم دو نوع درمان با لیزر وجود دارد. این عمل ها به تخلیه مایع زلالیه از چشم کمک می کنند. این عمل ها معمولا در مطب چشم پزشک یا در کلنیک های سرپایی انجام می شود.
ترابکولوپلاستی (بازسازی شبکه ترابکولار زاویه چشم)
این جراحی لیزری در افرادی که دچار گلوکوم زاویه باز هستند، انجام می شود. جراح چشم با استفاده از لیزر، عملکرد زاویه تخلیه کننده مایع از چشم را بهبود می بخشد. به این ترتیب خروج مایع از چشم تسهیل شده و فشار چشم کاهش می یابد.
فیلم بازسازی ساختمان زاویه چشم با تکنیک لیزر ترابکولوپلاستی در بیمار گلوکوم یا آب سیاه Laser Trabeculoplasty video
ایریدوتومی (ایجاد سوراخ در محیط عنبیه)
در افراد با تنگی زاویه اتاقک قدامی چشم و یا بیماران مبتلا به آب‌سیاه زاویه بسته با استفاده از لیزر یاگ سوراخ بسیار کوچکی در محیط عنبیه ایجاد می‌شود که به آن ایریدوتومی محیطی (Peripheral Iridotomy) گفته می‌شود. این عمل لیزری در افراد با گلوکوم با زاویه بسته انجام می شود. چشم پزشک با استفاده از لیزر سوراخ کوچکی در محیط عنبیه ایجاد می کند. این سوراخ به حرکت مایع به سمت زاویه چشم کمک می کند. ایریدوتومی با لیزر در درمان گلوکوم با زاویه بسته اهمیت خاصی دارد. این نوع لیزر باعث حذف بخشی از بافت عنبیه می‌شود. به‌این‌ترتیب یک راه فرعی بین اتاقک خلفی و قدامی چشم باز می‌شود که اجازه خروج راحت‌تر مایع زلالیه و باز شدن نسبی زاویه و کاهش فشار چشم را می‌دهد.
فیلم سوراخ کردن محیط عنبیه برای درمان گلوکوم زاویه بسته YAG Laser Iridotomy for Closed or Narrow Angle Glaucoma video
عملهای جراحی برای درمان آب سیاه یا گلوکوم
بعضی از عمل های جراحی آب سیاه در اتاق عمل انجام می شوند. در این عملها، کانال جدیدی برای خروج مایع زلالیه از چشم ایجاد می شود.
جراحی ترابکولکتومی در درمان گلوکوم
در این عمل جراح چشم در ناحیه لیمبوس یعنی در محل زاویه چشم و همان جائیکه ساختمان های تخلیه کننده مایع زلالیه وجود دارند، سوراخ ظریفی در صلبیه چشم (سفیدی چشم) ایجاد می کند. پس از باز کردن ملتحمه، ابتدا لایه ای نازک از صلبیه آماده و بلند می شود. سپس سوراخ ظریفی در ضخامت صلبیه ایجاد می شود. لایه صلبیه مجددا در محل خود بخیه می شود. در پایان کار ملتحمه با ظرافت در محل اولیه خود بخیه می شود. با این عمل مایع زلالیه تدریجاٌ از اتاقک قدامی چشم به بافت زیر ملتحمه در ناحیه زیر پلک فوقانی هدایت شده و فشار چشم پایین می آید.
فیلم عمل جراحی آب سیاه یا عمل ترابکولکتومی Trabeculectomy Surgery video
عمل جراحی گلوکوم با دستگاهای تخلیه کننده
ممکن است چشم پزشک لوله تخلیه کننده ظریفی برای تخلیه مایع در چشم شما کار بگذارد. یک طرف این لوله در اتاقک قدامی چشم قرار می گیرید و طرف دیگر آن به مخزنی وصل است. این مخزن در زیر ملتحمه در قسمت های عقب تر روی صلبیه کارگذاشته می شود. مایع از طریق این لوله به داخل مخزن هدایت می شود. مایع از این مخزن تدریجا نشت کرده و بداخل فضای زیر ملتحمه تخلیه می شود. با جریان تدریجی مایع از اتاقک قدامی به داخل مخزن فشار چشم در حد متعادل کنترل می شود. مایع مخزن تدریجا توسط بافت های اطراف جذب می شود.
فیلم عمل جراحی گلوکوم با کارگذاری شانت یا دریچه Glaucoma Valve Surgery
عمل جراحی گلوکوم با کارگذاری ایمپلنت کلاژن
در این روش پس از انجام عمل جراحی ترابکولکتومی که در بالا شرح داده شد، برای جلوگیری از بسته شدن سوراخ صلبیه، که در عمل جراحی آب سیاه یعنی عمل ترابکولکتومی انجام می شود، مانعی ( ایمپلنت) از جنس کلاژن زیر لایه (فلپ) صلبیه گذاشته می شود. سایر مراحل عمل همان عمل جراحی ترابکولکتومی است.
فیلم عمل گلوکوم با کارگذاری ایمپلنت کلاژن Collagen Implant Glaucoma Surgery
وظیفه بیمار در درمان گلوکوم یا آب سیاه
موفقیت درمان آب سیاه بستگی به تلاش گروهی بین شما و چشم پزشکتان دارد. چشم پزشکتان داروهای شما را تجویز می کند . این وظیفه شماست که دستورات پزشکتان را اجرا و قطره های چشمی را مصرف کنید.
زمانیکه داروهای آب سیاه را مصرف می کنید، لازم است چشم پزشک در فواصل زمانی منظم شما را ویزیت کند. معمولا هر 3 تا 6 ماه یکبار ویزیت چشم پزشکی لازم است. به هر حال بسته به نیاز های درمانی شما، این برنامه قابل تغییر است.
اگر هر گونه ابهامی و سوالی در مورد شرایط چشم و داروهایتان داشتید، با چشم پزشکتان تماس بگیرید.