کلروکین و چشم
هیدروکسی کلروکین دارویی که اخیرا به عنوان داروی کمکی در درمان بیماری کووید 19 یا کرونا مطرح شده، به کاهش التهاب کمک می کند و در درمان انواع متفاوتی از آرتریت (تورم مفاصل) استفاده می شود. هیدروکسی کلروکین سال های متمادی برای درمان آرتریت روماتوئید، بیماری لوپوس و مالاریا استفاده شده است. داروی هیدروکسی کلروکین مثل داروی هم خانواده اش کلروکین می تواند عوارض بالقوه ای برای شبکیه چشم داشته باشد. این دارو همچنین ممکن است بر روی قرنیه رسوب کند و باعث پخش نور شود. به همین دلیل چشم پزشکان به بیماران مصرف کننده این دارو توصیه می کنند که دوره ای تحت معاینات چشم پزشکی قرتر گیرند.
بر مبنای گزارش انجمن چشم پزشکی آمریکا کلروکین یا هیدروکسی کلروکین باعث کوری نمی شود اما در 1 تا 2 درصد در مصرف کنندگان این داروها در طی 5 سال ممکن است عوارض شبکیه ای ایجاد شود. بر اساس پیشنهاد انجمن چشم پزشکی آمریکا، اگر سن بالای 50 سال یا سابقه بیماری های شبکیه یا دژنراسیون ماکولا (تحلیل لکه زرد شبکیه) دارید و یا تحت درمان داروی تاموکسیفن برای درمان سرطان سینه هستید، باید قبل از شروع مصرف کلروکین یا هیدروکسی کلروکین با چشم پزشک مشورت کنید.
آسیب شبکیه ناشی از مصرف کلروکین یا هیدروکسی کلروکین
در موارد نادری، کلروکین یا هیدروکسی کلروکین باعث رتینوپاتی (آسیب شبکیه) می شوند. میزان احتمال آسیب به شبکیه به دوز مصرف روزانه و طول مدت مصرف دارو بستگی دارد. چشم پزشکان به مصرف کنندگان این دارها بخصوص کسانیکه طولانی مدت از این دارها استفاده می کنند توصیه می کنند که حد اقل سالیانه معاینه چشم پزشکی شوند. بررسی سالیانه می تواند از پیشرفت آسیب ناشی از این داروها جلوگیری کند. علائم آسیب شبکیه ناشی از مصرف کلروکین یا هیدروکسی کلروکین شامل اشکال در مطالعه، تاری دید، محدیدیت دید شبانه و ازکاهش دید رنگ باشد.
موارد مصرف کلروکین یا هیدروکسی کلروکین
علاوه بر مصرف در درمان بیماری های خود ایمنی نظیر روماتیسم مفصلی و لوپوس، این داروها برای درمان و جلوگیری از بیماری مالاریا نیز استفاده می شود. مالاریا بیماری کشنده ای است که از طریق پشه منتقل می شود و در آسیا و آفریقا شایع است.
آیا مصرف کلروکین یا هیدروکسی کلروکین تاثیری بر درمان کووید 19 دارد؟
تا کنون هیچ شواهدی دال بر تاثیر کلروکین یا هیدروکسی کلروکین بر درمان بیماری کووید 19 یا کرونا وجود ندارد. در مطالعه ای که آوریل سا 2020 میلادی منتشر شد، تجویز این دارها با یا بدون آنتی بیوتیک آزیترومایسین کمکی به کاهش مرگ و میر و همچنین کاهش استفاده از تهویه مصنوعی نمی کند. در واقع بر اساس این مطالعه مصرف هیدروکسی کلروکین به تنهایی باعث افزایش خطر مرگ می شود.
توصیه به بیماران تحت درمان با کلروکین یا هیدروکسی کلروکین
- رتینوپاتی، غیر قابل برگشت است و در حال حاضر برای آن درمانی وجود ندارد. اهمیت تشخیص در مرحله اولیه (قبل از هرگونه از دست رفتن سلولهای رنگدانه دار شبکیه)، پیش گیری جهت از دست دادن دید مرکزی است. با این حال، نتایج آزمون مشکوک باید تکرار شود و یا با روش های اضافی برای جلوگیری از قطع غیرضروری داروی باارزش، تایید شود.
- بیماران (و پزشکان تجویزکننده) باید در مورد خطر ابتلا به مسمومیت، میزان مصرف مناسب و اهمیت غربال گری منظم سالانه اطلاع رسانی شوند. سال ها است که سمیت ایجاد شده در شبکیه ناشی از کلروکین و آنالوگ آن هیدروکسی کلروکین شناخته شده است.
- در حین مصرف هیدروکسی کلروکین در صورت بروزهرگونه اختلال در دید (قدرت دید و دید رنگی) ، فورا مصرف را قطع کرده و پزشک خود را مطلع نمایید.
- ددر صورت مصرف طولانی مدت هیدروکسی کلروکین ، انجام آزمون شمارش تام سلولهای خونی بصورت دوره ای باید صورت گیرد.
- هر نوبت هیدروکسی کلروکین را همراه غذا یا با یک لیوان شیر میل کنید.