زونا (واريسلا- زوستر)

 اين عفونت ناشي از" ويروس واريسلا- زوستر" يعني همان ويروس عامل آبله مرغان است. پس از شيوع اوليه آبله مرغان( که اغلب در کودکي رخ مي دهد )، ويروس بصورت غيرفعال درسلولهاي عصبي سيستم عصبي مرکزي نهفته باقي مي ماند. اما در بعضي افراد، ويروس واريسلا – زوستر مجددا در زمان ديگري از حيات فرد فعال مي شود. زمانيکه ويروس فعال مي شود، از طريق رشته هاي اعصاب به پايين طي طريق مي کند و بعضي از قسمت هاي بدن را آلوده مي کند و باعث ايجاد ضايعات تاولي ( زونا ) ، تب، ورم دردناک رشته هاي عصبي آلوده و احساس ناخوشي و بيحالي عمومي مي شود.

 ويروس واريسلا – زوستر ممکن است به ناحيه سر و گردن مهاجرت کرده و چشم، قسمت هايي از بيني، گونه و پيشاني را درگير کند که آن را اصطلاحا" زوناي چشمي" مي گويند. شايع ترين نوع گرفتاري زونا نيز زوناي چشمي است. در اين شرايط حدودا در 40% موارد، ويروس قرنيه را نيز آلوده مي کند. در اين مورد اغلب پزشک براي کاهش خطر آلودگي سلولهاي نسوج عمقي که مي تواند منجر به التهاب و اسکار ( ايجاد بافت جوشگاه) قرنيه شود، داروي ضد ويروس خوراکي ( مثل قرص آسيکلووير) تجويز مي کند. اين بيماري همچنين مي تواند باعث کاهش حس قرنيه شود؛ بدين معني که اجسام خارجي مثلا اگر مژه اي در چشم بيفتد، احساس نخواهند شد. در بسياري از موارد اين کاهش حس دائمي است.

اگرچه زونا مي تواند در هرفردي که با ويروس "واريسلا – زوستر" تماس داشته باشد، ايجاد شود اما بر اساس تحقيقات دو فاکتور خطر عمومي براي بروز اين بيماري اثبات شده است: 1- سن بالا و 2- ضعف سيستم ايمني. مطالعات نشان داده که درافراد بالاي 80 سال نسبت به افراد 20 تا 40 ساله 5 برابر شانس گرفتاري بيشتر است. برخلاف تبخال ساده نوع يک، ويروس واريسلا – زوستر در افراد با سيستم ايمني نرمال معمولا بيش از يک بار بروز نمي کند.

ذکر اين نکته ضروري است که مشکلات قرنيه اي ممکن است ماهها بعد از بروز زونا ايجاد شود. به اين دليل، لازم است افراديکه زوناي ناحيه صورت ( زوناي چشمي) داشته اند، بر طبق برنامه زمان بندي منظم پي گيري و معاينه چشم پزشکي شوند.