انسداد مجراي اشکي در کودکان و نوزادان
ساختمان و آناتومی سیستم اشکی
اشک عمدتا توسط غده اشکي که در قسمت فوقاني- خارجي کاسه چشم قرار دارد، توليد مي شود. با هر بار پلک زدن، اشک توليد شده روي سطح چشم پخش مي شود و ميزان اضافه آن توسط سيستم تخليه کننده اشک ازچشم خارج مي گردد و به داخل بيني مي ريزد. در حالت طبيعي در هر چشم دو مجرا (بنام کاناليکول فوقاني و تحتاني) براي خروج اشک از چشم وجود دارد: يکي در پلک بالا و ديگري در پلک پايين. اين مجاري از دو سوراخ کوچک در لبه پلک بالا و پايين در سمت بيني بنام پونکتوم شروع مي شوند. اشک ازپونکتوم ها به داخل کاناليکول فوقاني و تحتاني و سپس کيسه اشکي هدايت مي شود. کيسه اشکي در گوشه داخلي چشم در کنار ريشه بيني قرار دارد. سپس اشک از طريق مجراي بيني -اشکي وارد بيني مي شود. معمولا انسداد در قسمت هاي انتهايي اين مجرا ايجاد مي شود.
فیلم آناتومی سیستم اشکی Lacrimal System Video
انسداد مجراي اشکي در کودکان و نوزادان
بسیاری از نوزادان با انسداد مجاری اشکی متولد می شوند. این مجاری لوله هایی هستند که اشک را از سطح چشم به حفره بینی می ریزند. انسداد باعث آبریزش چشم و (گاهی) ترشح چشم می شود. انسداد مجراي اشکي در کودکان و نوزادان پديده اي شايع است؛ بطوريکه در نوزادن رسيده( فول ترم) در 5% موارد و در نوزادان نارس تا 30 درصد موارد انسداد مجراي اشکي د موقع تولد مشاهده مي شود. اين کودکان معولا تا سن 8 الي 9 ماهگي در 90% موارد خود به خود بهبود مي يابند و در صورت عدم بهبود خود به خودي، بعد از اين سن سونداژ ( ميل زدن) مجراي اشکي انجام مي شود.
از علائم انسداد مجرای اشکی می توان به جمع شدن مداوم اشک در چشم (حتی وقتی کودک گریه نمی کند) اشاره کرد که می تواند روی گونه ریخته شود. ترشجات مخاطی چسبناک چشم نیز ممکن است وجود داشته باشد، به خصوص در لبه پلک جمع شده و باعث می شود مژه ها به هم بچسبند.
برای کمک به تسکین علائم ، با پاک کردن منظم چشم کودک با پارچه تمیز و مرطوب ، منطقه را تمیز نگه دارید. گوشه داخلی چشم نوزاد خود را به آرامی ماساژ دهید تا به باز شدن یا انسداد مجرای اشک کمک کند.
در حالی که بیشتر موارد مسدود شدن مجاری اشک در طی چند ماه اول زندگی کودک برطرف می شود ، در اولین نشانه های مسدود شدن مجرای اشک، همیشه برای معاینه چشم به پزشک چشم کودک خود مراجعه می کنید تا از نظر احتمال یک مشکل جدی تر خیالتان شود.
اگر چشم نوزادتان ترشحات غلیظ زرد یا سبز ایجاد می کند، یا قرمزی و تورم در اطراف چشم وجود دارد، این حالت می تواند نشان دهنده عفونت چشم باشد که باید توسط چشم پزشک بلافاصله ارزیابی شود.
سونداژ مجرای اشکی
اگر سونداژ در سن زير يک سالگي انجام شود، احتمال موفقيت بالاي 90% است و هر چه سن در موقع سونداژ بالاتر باشد، احتمال موفقيت کمتر است. در کودکان بالاي يک سال معمولا 1 الي 2 بار سونداژ انجام مي شود و در صورت عدم موفقيت، لوله مخصوصي از جنس سيليکون ( بنام کراوفورد) در داخل مجراي اشکي کار گذاشته مي شود که تا يک سال در محل باقي مانده و سپس خارج مي گردد.در کودکان بالاي 4 الي 5 سال معمولا نياز به عمل جراحي داکريوسيستورينوستومي (DCR) همراه با کار گذاري لوله سيليکون است.
فیلم نحوه ماساژ اشکی کودکان Lacrimal Sac Massage Video