لیزر یاگ یا Nd: YAG (Neodymium-YttriumAluminum-Garnet)

از انواع لیزر در علم پزشکی و در درمان بیماری‌های مختلف چشمی سالهاست که استفاده می شود. رشته چشم پزشکی یکی از اولین رشته های پزشکی است که انواع لیزر در تشخیص و بیماری های چشمی بهره جسته است. یکی از این لیزر ها، لیزر یاگ یا Nd: YAG یا (Neodymium-YttriumAluminum-Garnet) است. لیزر یاگ، یک نوع لیزر درمانی است که می تواند در پزشکی برای موارد زیادی نظیر درمان اختلالات پوستی، درمان بیماری های چشمی، حذف دائمی موهای زائد، حذف تاتو (خالکوبی) و درمان برخی از اختلالات ناخن توصیه شود.

لیزر یاگ در چشم پزشکی کاربردهای متنوعی دارد که رایج ترین آنها را شرح خواهیم داد:   

کپسولوتومی خلفی بعد از عمل آب مروارید

يكي از مهمترين عوارض عمل جراحي آب مرواريد (كاتاراكت) در روش فیکو، کدر شدن کپسول خلفی عدسی یا اصطلاحا کاتاراکت ثانویه است. در عمل آب مروارید با روش خارج کپسولی که قبلا رایج بود شیوع آن از40 تا 50 درصد بود. در روش عمل آب مروارید با فیکو و با استفاده از لنزهای داخل چشمی با طراحی جدید شیوع آن به کمتر از ۱۰% کاهش یافته است. پیرامون عدسی طبیعی چشم را غلافی به نام کپسول عدسی احاطه کرده است. در روش های جدید عمل آب مروارید برای برداشتن عدسی کدر شده چشم( جراحی آب مروارید)، جراح کپسول قدامی(جلوئی) عدسی را باز کرده و سپس با استفاده از امواج اولترا سوند (ماوراء صوت) عدسی را به قطعات کوچکتر می شکند و در نهایت محتویات آن را خارج می کند. مثل اینکه در قوطی کنسرو باز شده و محتویات آن تخلیه شود. در نتیجه کپسول عدسی باقی می ماند و عدسی مصنوعی (لنز داخل چشمی) در کپسول عدسی طبیعی کار گذاشته می شود. در نتیجه دیواره خلفی(پشتی) کپسول نگهدارنده عدسی دست نخورده و سر جای اول خود باقی می ماند و ممکن است پس از چند ماه یا چند سال این کپسول خلفی، کدر شده و باعث اختلال بینایی و کاهش دید شود. این حالت، کاتاراکت ثانویه یا after cataract نامیده می شود. کدورت در کپسول خلفی عدسی بعد از عمل کاتاراکت قابل درمان بوده اما قابل پیش گیری نیست و نمی توان پیش بینی کرد که برای چه افرادی اتفاق می افتد. با استفاده از لیزر یاگ، دریچه ای در کپسول خلفی با عمل یاگ لیزرکپسولوتومی ایجاد می شود.

با استفاده از لیزر Nd: YAG یا (Neodymium-YttriumAluminum-Garnet) می توان ناحیه ای از کپسول خلفی عدسی را در قسمت مرکزی برداشت و مسیر بینایی شفاف و در نتیجه بینایی اصلاح می شود. این عمل posterior capsulotomy (باز کردن کپسول خلفی ) یا عمل یاگ لیزر کپسولوتومی نامیده می شود. این عمل بسیار راحت و در طی چند دقیقه و به صورت سرپایی در مطب یا مرکز چشم پزشکی قابل انجام است و بیمار بلافاصله به کار و زندگی معمول خود برمی گردد و بینایی از روز بعد از عمل به حداکثر میزان خود خواهد رسید. به طور معمول بهتر است برای انجام کپسولوتومی ۳ تا ۶ ماه از عمل آب مروارید گذشته باشد.

فیلم لیزر کپسولوتومی برای از بین بردن کدورت کپسول خلفی بعد از آب مروارید YAG Laser Capsulotomy Video

یاگ لیزر ایریدوتومی PI

ایریدوتومی با لیزر در درمان گلوکوم با زاویه بسته اهمیت خاصی دارد. این نوع لیزر باعث حذف بخشی از بافت می‌شود. در افراد با تنگی زاویه اتاقک قدامی چشم و یا بیماران مبتلا به آب‌سیاه زاویه بسته با استفاده از این نوع لیزر سوراخ بسیار کوچکی در محیط عنبیه ایجاد می‌شود که به آن ایریدوتومی محیطی (Peripheral Iridotomy) گفته می‌شود. به‌این‌ترتیب یک راه فرعی بین اتاقک خلفی و قدامی چشم باز می‌شود که اجازه خروج راحت‌تر مایع زلالیه و باز شدن نسبی زاویه و کاهش فشار چشم را می‌دهد.

فیلم لیزر ایریدوتومی برای درمان گلوکوم زاویه بسته حاد Laser Iridotomy video

قطع رشته ها باقیمانده زجاجیه در برش های جراحی یا زخم های دیواره چشم

گاهی اوقات متعاقب ضربه های نفوذی به چشم یا عمل های عارضه دار چشمی ممکن است رشته های ظریفی از ژل زجاجیه داخل لبه های زخم گیر کند و باعث عوارض دیگری نظیر نارسایی قرنیه و یا ورم لکه زرد شبکیه شود. اگر این رشته های باقیمانده زجاجیه در زخم ، ظریف باشند، می تواند با عمل جراحی قطع شوند و زجاجیه به محل طبیعی و قبلی خودش برگردد.

لیزر یاگ در درمان مگس پران YAG laser vitreolysis

لیزر یاگ برای انهدام کدورت های زجاجیه عملی سرپایی و موثر است که با استفاده از لیزر نانو پالس، رشته ها و کدورت های زجاجیه منهدم می شود. این عمل را ویترولیز می گوئیم. این عمل عوارض اندکی داشته و بیماران از آن بسیار راضی هستند. این لیزر ممکن است نیاز به عمل جراحی را به تاخیر انداخته یا نیاز به عمل را برطرف کند.

با کمک لنز دستگاه لیزر که روی چشم گذاشته می شود، نور لیزر یاگ در سطح قدامی فلوتر ها متمرکز می شود. لیزر انرژی بسیار کوتاه در 3 نانوسکند (0.000000003) را آزاد می کند. نکته مهم قابل ذکر این است که انرژی لیزر باعث شکسته شدن فلوتر ها به قطعات کوچکتر نمی شود؛ بلکه انرژی با قدرت بالای این لیزر، کلاژن و مولکولهای هیالورونین را تبدیل به گاز کرده که متعاقبا بداخل چشم جذب می شوند.

بر خلاف ویترکتومی که خطر خونریزی و عفونت در آن وجود دارد، ویترولیز غیر تهاجمی و بدون درد است که می تواند اختلالات بینایی ناشی فلوتر ها را بهبود ببخشند. درصد موفقیت این لیزر 90 درصد است.