غشاء های روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال 

غشاء های روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال لایه های شفاف و نازک بافت همبندی (فیبروس) هستند که لایه ای نازک روی شبکیه تشکیل می دهند.

غشاهای اپی رتینال بیشتر در افراد بالای 50 سال بوجود می آیند. بر اساس نظر انجمن متخصصین شبکیه آمریکا دو درصد افراد بالای 50 سال و 20 درصد افراد بالای 75 سال مامبران اپی رتینال دارند؛ اما اغلب آنها نیاز به درمان ندارند.

در بیش از 20 درصد افرادی که غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال دارند، هر دو چشم گرفتار است؛ اما علائم و شدت آن در دو چشم متفاوت است.

حقایق در ارتباط با غشاء های روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال:

1. غشاء های روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال معمولا علائم خفیف و کمی دارند.
2. این غشاء ها موقع معاینه تشخیص داده می شوند اما معمولا نیازی به درمان ندارند.
3. در بعضی مواقع غشاء های روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال باعث کاهش بینایی و اختلال دید می شوند.
4. تنها راه درمان غشاء های روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال جراحی ویترکتومی است.

علائم غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال

زمانی که غشاء های روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال قسمت های مرکزی شبکیه را درگیر کنند، باعث تاری شدید بینایی، اشکال در مطالعه و اختلال دید

می شوند؛ چون قسمت مرکزی شبکیه مسئول دیدن جزئیات تصاویر است.

1. در موارد شدید، بینایی تار و تصاویر کج و معوج است؛ مثل زمانی که عینک اشتباه به چشممان بزنیم.
2. خطوط مستقیم مثل چهاچوب در، ممکن است موجدار به نظر بیایند. تاری دید ناشی از غشاء های روی شبکیه معمولاً نامحسوس شروع می شود و تدریجاً شدیدتر می شود.
3. فرد مبتلا ممکن است یکی از این علائم را به پزشک گزارش کند:
4. کاهش بینایی یا از بین رفتن دید مرکزی. دید مرکزی مسئول دید دقیق مثلا برای رانندگی، مطالعه و دقت در جزئیات تصاویر است.
5. کج و معوجی دید یا تاری بینایی.
6. دوبینی
7. دید موجدار
8. مشکل در مطالعه نوشته های ریز

عوامل زمینه ساز و علل غشاء های روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال چیست؟

خطر ابتلاء با پیشرفت سن افزایش می یابد. بعضی افراد در زمینه بیماری های چشمی قبلی دچار غشاء روی شبکیه قبل از سن 50 سالگی می شوند.

بیماری های چشمی که فرد را در خطر ابتلاء بروز غشاء های روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال قرار می دهند، عبارتند از:

• - جدا شدگی خلفی زجاجیه:

جدا شدن ژل زجاجیه از شبکیه.    

• - پارگی یا جدا شدن شبکیه:
•  

پارگی شبکیه به معنای پاره شدن شبکیه و جدا شدگی آن به معنی کنده شدن آن از دیواره چشم است.

• - آسیب های چشمی:

آسیب یا ضربه به چشم می تواند منجر به غشاء های روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال شود.

• - جراحی های چشمی:

جراحی های چشم نطیر عمل آب مروارید می تواند زمینه ساز ایجاد غشاء های روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال شود.

• - بیماری های عروقی شبکیه:

بیماری هایی که رگ های خونی شبکیه را درگیر می کنند، مثل گرفتاری شبکیه در بیماران دیابتی.    

• - وجود غشاء روی شبکیه:

وجود غشاء روی شبکیه یک چشم به معنی احتمال بالاتر خطر بروز آن در چشم مقابل است.

اگر کسی عوامل زمینه ساز بروز غشاء های روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال را داشته باشد، به این معنی نیست که حتما در یک یا دو چشم این فرد، بیماری ایجاد خواهد شد. از طرفی گاهی در افرادی که هیچ گونه عامل خطر زمینه ای ندارند، این بیماری بروز می کند.

چه کسانی مبتلا به غشاء های روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال می شوند؟

طبق مطالعات موجود گرفتاری مردان و زنان برابر است؛ گرچه در بعضی مطالعات گرفتاری در زنان بیشتر است.

تشخیص عمل غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال

تشخیص غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال در طی معاینه چشم پزشکی داده می شود. در بسیاری از بیماران بینایی دست نخورده است. بسیاری از انواع غشاء های روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال در طول زمان تغییری نکرده و علائم بینایی ندارند.

بعضی از انواع غشاء های روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال ممکن است بد تر شده و باعث تاری دید و اختلالات بینایی شوند. تنها زمانی که غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال باعث علائم بینایی شود، درمان آن ضروری است.

با کمک OCT می توان غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال را تشخیص داد. برای تشخیص ممکن است از آنژیوگرافی فلورسئین استفاده کنیم. در این آزمایش با استفاده از تزریق رنگ به داخل رگ ها از شبکیه عکسبرداری می شود.

درمان عمل غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال

غیر از جراحی درمان دیگری برای غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال وجود ندارد. عینک، لنز تماسی یا قطره های چشمی جایی در درمان این بیماری ندارند.

غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال در 15 درصد موارد نیاز به جراحی دارد. اگر بینایی فرد کمتر از 50 درصد نرمال باشد، جراحی توصیه می شود.

عمل جراحی برای درمان غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال ویترکتومی نامیده می شود. پس از آنکه ژل زجاجیه با دقت و ظرافت از چشم خارج شد، غشاء روی شبکیه با ظرافت از روی شبکیه جدا و از چشم خارج می شود و فضای داخل چشم از مایع پر می شود.

خطرات عمل غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال

عمل ویترکتومی بدون خطر نیست. عمل غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال باعث افزایش احتمال آب مروارید می شود. در مجموع خطر عمل غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال کم است. حدود یک درصد بیماران دچار جدا شدگی شبکیه می شوند و یک مورد در هر 2000 عمل دچار عفونت بعد از عمل می شوند.

دوره بهبودی عمل غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال

بعد از عمل قطره های چشمی تجویز می شوند و پرسنل بیمارستان دستورات استفاده از داره ها را به شما خواهند داد. اکثر بیماران پس از ویترکتومی از بیمارستان مرخص می شوند. لازم است پس از جراحی، بیماران با فرد همراه به منزل برده شوند.

بعد از عمل ویترکتومی ممکن است لازم باشد در طول ساعاتی از شبانه روز، سر در وضعیت خاصی قرار داده شود. پزشک در مورد محدودیت فعالیت های پس از عمل دستورات لازم را به شما خواهد داد. اکثر بیماران ممکن است پیشرفتی را در بینائیشان پس از عمل احساس کنند؛ گرچه گاهی تا سه ماه زمان لازم است تا بینایی به ثبات برسد.

آیا می توان از بروز غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال جلوگیری کرد؟

راهی برای جلوگیری ازابتلاء به غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال وجود ندارد. گاهی اوقات غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال ناشی از بیماری دیگر شبکیه نطیر رتینوپاتی دیابتی است که درمان بیماری زمینه ای ممکن است از بروز غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال در یک یا هر دو چشم کند.

چشم انداز غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال

پیش آگهی در اکثر بیماران مبتلاء به غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال خوب است. در بسیاری از بیماران کاهش بینایی اندک بوده و بر کیفیت زندگی تاٌثیری ندارد. در کسانی که نیاز به عمل جراحی غشاء روی شبکیه یا مامبران اپی رتینال دارند، معمولا جراحی برای بهتر شدن بینایی موفق است و عوارض ناشی از عمل کم است.

فیلم ایجاد غشاء روی لکه زرد شبکیه

فیلم جداشدگی خلفی زجاجیه (PVD)

فیلم جداشدگی شبکیه Detachment

فیلم پارگی شبکبه Tear