کم بینایی (Low vision)

 کم بینایی (Low vision) به معنی کاهش قابل توجه بینایی فرد است به گونه ای که بینایی با بهترین عینک، لنز تماسی، دارو درمانی و یا حتی جراحی قابل اصلاح نباشد. این اختلال در عملکرد بینایی می‌تواند به صورت مادرزادی، ارثی (مانند شب کوری) و یا اکتسابی (به عنوان مثال در اثر دیابت یا دژنراسیون شبکیه وابسته به سن) ایجاد گردد.

کم بینایی چیست؟

با افزایش سن ، چشمان ما نیز تغییر می کنند. بسیاری از این تغییرات بینایی را می توان با عینک یا لنزهای تماسی اصلاح کرد. با این حال، اگر چشم پزشک به شما می گوید که بینایی شما با لنزهای تجویز شده معمولی، درمان طبی یا جراحی به طور کامل قابل اصلاح نیست و هنوز هم بینایی قابل استفاده دارید،  مبتلا به "کم بینایی"  هستید. کم بینایی به این معنی است که حتی با داشتن عینک معمولی، لنزهای تماسی، دارو یا جراحی، انجام کارهای روزمره مانند خواندن نامه، خرید، تهیه وعده های غذایی و امضای نام برای شما دشوار است.
افراد 65 سال به بالا و همچنین آفریقایی آمریکایی ها و اسپانیایی زبان های بالای 45 سال در معرض خطر کم بینایی ناشی از دیابت و گلوکوم هستند.

علائم و نشانه های کم بینایی

علائم بسیاری وجود دارد که می تواند کم بینایی را نشان دهد. به عنوان مثال، حتی با عینک چشمی معمولی، آیا برای کارهای زیر مشکل دارید:
     چهره دوستان و اقوام خود را می شناسید؟
     انجام کارهایی که شما باید از نزدیک ببیند، مانند خواندن، آشپزی، کاردستی ، تعمیر وسایل خانه یا چیدن و تطبیق رنگ لباس خود؟
     انجام کارها در محل کار یا خانه به دلیل اینکه چراغ ها اکنون کم نور به نظر می رسند؟
     خواندن تابلوهای خیابان و اتوبوس یا نام فروشگاه ها؟
این گونه تغییرات بینایی می تواند نشانه های هشدار دهنده اولیه بیماری چشم باشد. معمولاً هرچه زودتر مشکل کم بینایی زودتر تشخیص داده شود، شانس بیشتری برای درمان موفقیت آمیز  و حفظ دید باقیمانده دارید.
معاینات منظم چشم پزشکی توام با باز کردن مرمک برای معاینه ته چشم، باید بخشی از مراقبت های بهداشتی معمول شما باشد. با این حال، اگر فکر می کنید بینایی شما اخیراً تغییر کرده است، توصیه می شود در اسرع وقت توسط متخصص چشم پزشک خود ویزیت شوید. برخی از مشکلاتی که ممکن است افراد کم بینا با آن مواجه شوند به شرح زیر است:

از دست دادن درک عمق

در چنین حالتی، فرد در درک اینکه پله چقدر بالا و یا پایین است و مواردی از این قبیل دچار مشکل می‌شود.

از دست دادن حساسیت کنتراست

در این حالت فرد در تشخیص چهره افراد، تشخیص لبه‌ها ( مانند لبه پله‌ها و…)، دید در نور کم یا هوای مه آلود با مشکل روبرو می‌گردد.

اختلال در دید رنگ

این مشکل با نام اختلال در دید رنگ سبز – قرمز و یا زرد – آبی شناخته می‌شود. به عنوان مثال، افراد دارای این مشکل قادر به تمایز رنگ های چراغ راهنما در چهار راه‌ها نیستند.

مشکل در دید دور

افراد کم‌بینا اغلب در تماشای تلویزیون، دیدن تخته کلاس، خواندن نام خیابان‌ها و دیدن افراد با مشکل روبرو می‌شوند.

مشکل در دید نزدیک 

برای چنین فردی خواندن متن، نوشتن، کار با کامپیوتر و… با دشواری همراه است.

دلایل کم بینایی چیست؟

در بین افراد مسن، کم بینایی می تواند ناشی از شرایط خاص چشم مانند تخریب ماکولا یا دژنراسیون شبکیه وابسته به سن، گلوکوم و رتینوپاتی دیابتی، سکته مغزی یا طیف وسیعی از بیماری های چشم باشد. کم بینایی ممکن است بر توانایی شما برای دیدن چهره افراد یا تماشای تلویزیون، خواندن، رانندگی و حتی مطابقت با رنگها تأثیر بگذارد.
مهم است که بینایی خود را توسط متخصص چشم پزشک کنترل کنید زیرا بسیاری از دلایل کاهش بینایی می توانند با دارو یا جراحی قابل درمان باشند.

آنچه باید در مورد کم بینایی بدانید

 "کم بینایی" همان "کور" بودن نیست. به عنوان مثال، پزشک ممکن است به شما بگوید که شما در مرکز بینایی خود یک نقطه کور یا خالی دارید که توانایی شما را برای خواندن یا دیدن چهره افراد محدود می کند. با این وجود، هنوز هم می توانید با استفاده از دید جانبی (یا محیطی) خود ببینید. یا ممکن است در دید محیطی (یا جانبی) خود مشکلی داشته باشید، اما همچنان بتواند به اندازه کافی واضح بخوانید تا بتوانید روزنامه را با استفاده از دید مرکزی خود بخوانید.

کمک به افراد کم بینا

برای حل این مشکلات، یکی از مهم‌ترین نکات آن است که فرد کم بینا بیاموزد از دید باقی مانده و یا دیگر حواس خود به چه نحوی استفاده کند.

چنانچه فردی پس از معاینات چشم پزشکی ( بررسی حدت بینایی با بهترین اصلاح، بررسی میدان بینایی و…)، معاینات چشم پزشکی (بررسی سلامت قرنیه و شبکیه، عضلات چشمی و فشار داخل چشمی) و دریافت درمان‌هایی همچون عینک، لنز تماسی، دارو درمانی، لیزر تراپی و انواع جراحی‌ها، همچنان از کاهش دید خود رنج ببرد، می‌تواند با نظر چشم پزشکان به مراکز کم بینایی مراجعه کند.

خوشبختانه با پیشرفت‌هایی که در زمینه وسایل کمک بینایی اپتیکی، غیر اپتیکی و وسایل کمک زندگانی به وجود آمده است، می‌توان به این بیماران کمک کرد و آنها را از انزوا و کناره‌گیری از اجتماع (به دلیل کاهش بینایی) دور ساخت.

البته باید به خاطر بسپاریم که موفقیت در استفاده از وسایل کمک بینایی تا حدی نسبی است؛ به همین دلیل هم بیمار و هم خانواده او باید به موارد زیر دقت کنند.

الف ـ بایستی بخشی از بینایی برای فرد باقی مانده باشد تا بتوان از وسایل کمک بینایی سود برد.

ب ـ باید بیمار انگیزه لازم برای استفاده از این وسایل را داشته باشد.

ج ـ هر فردی که تصمیم به استفاده از وسایل کمک بینایی را دارد بایستی از نظر روحی ـ روانی انعطاف پذیر باشد و با محدودیت های این ابزار کنار بیاید زیرا با وجود اینکه این ابزار می‌توانند دید فرد را بهبود بخشند اما از سوی دیگر فرد را با محدودیت میدان دید و یا محدودیت حرکتی مواجه می‌کنند.

د ـ اگر فرد این موارد را رعایت کند و محدودیت ها را بپذیرد، موفقیت در افزایش عملکرد بینایی توسط این ابزار بدست می‌آید. خوشبختانه اکثر افراد کم بینا به علت بهبود بینایی‌شان به راحتی با این محدودیت ها کنار می آیند.

وسایل کمکی در کم بینایی

برخی از نمونه های دستگاه های مفیدی که یک متخصص بینایی کم می تواند با شما بحث کند شامل موارد زیر است:
خواندن با یک ذره بین پایه روشن
خواندن با چراغ
ذره بین ایستاده
     ذره بین های ایستاده روشن یا وسایل کمکی الکترونیکی برای خواندن
     بزرگنمایی عینک خواندن یا لوپ برای دیدن صفحه کامپیوتر، نت برگ یا دوخت
     عینک تلسکوپی یا عینک دیدنی برای دیدن تلویزیون، چهره ها، علائم یا سایر وسایل از فاصله دور
     محافظ تابش خیره کننده یا عینک آفتابی جاذبی برای کاهش تابش خیره کننده و افزایش کنتراست
     تجهیزات زندگی روزمره سازگار برای تسهیل کارهای روزمره، مانند ساعتهایی با نوشته های درشت تر، راهنماهای نوشتن ، یا تخته های برش سیاه و سفید.