سابقه استفاده از لنزهای داخل چشمی بسیار طولانی است. در حقیقت، لنزهای مصنوعی داخل چشمی بیش از 70 سال پیش اختراع شدند! این لنزهای ابتدایی خوب بودند، اما از آن زمان تاکنون طی چندین دهه، پیشرفت بیشتری در طراحی و ظرافت لنزهای آب مرواریدی که امروزه استفاده می کنیم صورت پذیرفته است.

لنزهای مصنوعی داخل چشمی از بوته آزمایش سرافراز بیرون آمده و به گونه ای طراحی شده اند که دائم العمر هستند. دلیل آن این است که این لنزها از مواد خنثی ساخته شده و درمکان خاصی در چشم کارگذاشته می شوند که چشم را تحریک نمی کنند. به ندرت لازم می شود که لنزهای داخل چشمی برداشته یا جایگزین شوند.

اما قبل از اینکه به لنزهای داخل چشمی مدرن بپردازیم ، بیایید به عقب برگردیم تا ببینیم چه چیزی منجر به این کشف شد که لنزهای داخل چشمی در طی عمل آب مروارید کارگذاشته شوند.

با اختراع لنزهای مصنوعی داخل چشمی انقلابی در جراحی آب مروارید پدید آمد. در ابتدای راه این طور نبود که ما بعد از عمل جراحی آب مروارید قادر به دید عالی بدون عینک باشیم.

وقتی به شیئی نگاه می کنیم، نور باید بر روی پرده شبکیه در پشت چشم متمرکز شود.  قرنیه و لنز  طبیعی در داخل چشم با هم این تمرکز را انجام می دهند (اگر به تمرکز بیشتری برای انداختن تصویر روی شبکیه لازم باشد، از عینک کمک می گیریم). لنز طبیعی حدود یک سوم این کار را انجام می دهد. عدسی با پیشرفت سن کدر می شود و به آب مروارید تبدیل می شود.  این آب مروارید با جراحی آب مروارید برداشته می شود.

قبل از اختراع لنزهای داخل چشمی موقع عمل، آب مروارید برداشته می شد اما با چیزی جایگزین نمی شد. در غیاب لنزهای مصنوعی داخل چشمی، بعد از برداشتن آب مروارید این قدرت تمرکز باید با عینک جایگزین شود. همانگونه که اگر از قدیم به خاطر داشته باشید، این عینک ها بسیار ضخیم خواهند بود.

اما در طول جنگ جهانی دوم یک چشم پزشک باهوش متوجه چیزی شد. سر هارولد ریدلی در طول جنگ در انگلیس مشغول مداوای خلبانانی بود که هواپیمای آنها مورد اثابت قرار گرفته بود. در برخی از این صدمات، شیشه و پلاستیک ناشی از انفجار کابین خلبان داخل چشم این خلبانان رفته بود. دکتر ریدلی متوجه شد که این مواد هیچ واکنشی در داخل چشم ایجاد نمی کنند.

بنابراین پس از جنگ، ریدلی شروع به آزمایش پلاستیک مورد استفاده در هواپیما - اکریلیک یا PMMA (همچنین با نام تجاری Plexiglas  ) کرد. او از این پلاستیک  یک لنز ساخت و پس از جراحی آب مروارید، آن را درون چشم کار گذاشت.

اکنون پس از گذشت 70 سال بعد، امروزه همین نوع پلاستیک هنوز هم برای ساخت لنزهای مصنوعی داخل چشمی آب مروارید استفاده می شود.  

این مشاهدات ارزشمند توسط سر هارولد ریدلی یک ماده غیر واکنشی فوق العاده برای تولید لنزهای آب مروارید را مشخص کرد و تا به امروز، به لنزهای مصنوعی داخل چشمی آب مروارید آلرژی وجود ندارد. یعنی بدن به لنز واکنش نشان نمی دهد. بعد از آن زمان، مواد دیگری مانند سیلیکون نیز به عنوان ماده غیر واکنشی تشخیص داده شده و برای لنزهای آب مروارید مورد استفاده قرار می گیرند.

اما مواد تنها یک قسمت از معادله است. همچنین طراحی و ساخت این لنز با پیشرفت در انجام جراحی آب مروارید پیشرفت کرد. 

اگر لنزهای مصنوعی جدید به قسمتهای مختلف چشم مالیده شوند، به آن ساختمانها آسیب می رسانند. این اتفاق در گذشته با لنزهای مختلف و تکنیک های جراحی آب مروارید رخ داده است که منجر به افزایش التهاب در چشم می شود.

بنابراین برای جلوگیری از مالش لنزهای مصنوعی آب مروارید به سایر باغت های چشم، لنز در داخل پوسته لنز طبیعی یا همان کپسول عدسی قرار می گیرد.

در حین عمل جراحی آب مروارید ، هنگامی که آب مروارید برداشته می شود، این کیسه کپسول باقی می ماند. لنز مصنوعی جدید در داخل این کیسه کپسولی قرار داده شده است که لنز را در داخل چشم و به دور از هر ساختار دیگر چشم در حالت تعلیق و ایمن می کند.

بنابراین آنچه ما در چشم کار می گذاریم، یک پلاستیک خنثی در داخل کپسول عدسی است. به همین دلیل لنزهای مصنوعی آب مروارید برای همیشه دوام دارند.

البته همیشه در زندگی استثنا وجود دارد. بله، در بعضی مواقع این لنزهای مصنوعی ممکن است نیاز به تعویض داشته باشند. خوشبختانه، این شرایط بسیار نادر است.

بزرگترین دلیلی که ممکن است یک لنز مصنوعی نیاز به تعویض داشته باشد این است که از موقعیت صحیح خود جابجا شود.

کیسه کپسولی (که اکنون حاوی عدسی مصنوعی است) با الیاف ریز به نام زونول یا رباط‌های تعلیقی در داخل چشم در حالت معلق است. وقتی همه زونول ها قوی باشند، لنز کاملا معلق و در مرکز چشم باقی می ماند. اگر  زونول ها ضعیف شوند، ممکن است حمایت کافی برای در مرکز نگه داشتن لنز وجود نداشته باشد و لنز از موقعیت خود خارج شود. این مشکل می تواند به معنای جراحی برای تنظیم محل لنز یا تعویض مجدد لنز باشد.

خوشبختانه این عارضه نادر است. خطر این اتفاق طی بیست سال بعد از جراحی آب مروارید، کمتر از 1٪ است. اما برخی شرایط پزشکی می تواند خطر این اتفاق را افزایش دهد.

در طول تاریخچه عدسی های مصنوعی، لنزهای خاصی وجود داشته اند که به مرور زمان کدر شده اند. در برخی از این لنزها رسوب کلسیم اتفاق افتاده  که نیاز به خارج کردن عدسی دارد. لنزهایی که امروزه ساخته می شوند، انتظار می رود که برای همیشه شفاف بمانند.

در برخی از جراحی های شبکیه  (ویترکتومی) برای چسباندن شبکیه به دیواره چشم از روغن سیلیکون استفاده می شود. این روغن سیلیکون می تواند روی سطح پشتی لنزهای سیلیکونی رسوب کند و باعث تاری دید شود. به همین دلیل، اگر در آینده خطر نیاز به جراحی شبکیه وجود داشته باشد، اغلب از لنزهای سیلیکونی اجتناب می شود.

با وجود اینکه  تاثیر جراحی آب مروارید دائمی است و همچنین لنز مصنوعی برای همیشه ماندگار است، این بدان معنا نیست که بینایی همیشه عالی خواهد ماند. دلایل دیگری نیز وجود دارد که باعث می شود دید پس از جراحی آب مروارید تار شود.

بزرگترین دلیل آن کدورت کپسول خلفی عدسی است! هنگامی که آب مروارید برداشته می شود، برخی از سلول های میکروسکوپی آن می توانند روی کپسول باقی بمانند. نگران نباشید، این سلول های میکروسکوپی باعث رشد دوباره آب مروارید نمی شوند.

سلول های آب مروارید می توانند در قسمت پشتی کپسول بمانند و شروع به رشد کنند. همانطور که این سلول ها در پشت کپسول شروع به رشد می کنند، آن را کدر می کنند.  این کدورت منجر به تاری دید می کند.

کدورت کپسولی خلفی یا آب مروارید ثانویه،  پس از جراحی آب مروارید بسیار رایج است. اما خوشبختانه با لیزر در مطب به راحتی درمان می شود.

لنزهای داخل چشمی مورد استفاده در جراحی آب مروارید به گونه ای طراحی شده اند که برای همیشه باقی بمانند. این به دلیل مواد منحصر به فرد غیر واکنش زایی است که لنزها از آن ساخته شده اند و همچنین موقعیت منحصر به فردی (داخل کپسول عدسی) است که این لنزها در داخل چشم قرار می گیرند.