شب کوری

شب کوری به معنای اشکال و تاری بینایی در تاریکی و شب هنگام است. در شب کوری بینایی در تاریکی یا شب، به صورت غیر عادی مختل می شود. تنها مشکل افراد مبتلا به شب کوری ضعف بینایی در شب نیست، بلکه هنگامی که از یک محیط روشن به یک محیط کم نورتر می روند، برای تطابق دید، نیاز به زمان طولانی تری نسبت به افراد معمولی دارند. حساسیت سایه روشن (کنتراست) دید نیز ممکن است به میزان بسیار زیادی کاهش یابد.

علل شب کوری

شب کوری به دلیل کمبود “رنگدانه ارغوانی” یا “رودوپسین” (rhodopsin) سلول های استوانه ای حساس به نور شبکیه، واقع در پشت چشم رخ می دهد. به طور معمول، شب کوری بیشتر به علت یک بیماری چشمی به نام "رتینیت پیگمانتر" یا “التهاب رنگدانه ای شبکیه چشم(retinitis pigmentosa)” که یک بیماری ارثی می باشد، اتفاق می افتد. علاوه بر این، رنگدانه ارغوانی چشم ممدن است به دلیل کاهش میزان ویتامین A در رژیم غذایی فرد، کاهش یابد. قرار گرفتن در معرض نور شدید نیز ممکن است موجب تخلیه ناگهانی ذخیره رنگدانه ارغوانی شود. شب کوری ممکن است در اثر بیماری های چشمی مانند “التهابات شبکیه و مشیمیه” و “آب سیاه(گلوکوم)” نیز به وجود آید.

گزروفتالمی یا خشکی چشم

گزروفتالمی(Xerophthalmia) فرم پیشرفته کمبود ویتامین A در چشم ها می باشد که بافت ملتحمه چشم، خشک و غیر شفاف می شود. در این بیماری چشم ها بیش از اندازه به نور حساس می شوند. علاوه بر این، تولید اشک به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد و موجب می شود که چشم ها رطوبت و لغزندگی طبیعی خود را از دست بدهند. این امر منجر به ایجاد زخم و عفونت در چشم ها می شود.

درمان شب کوری

شب کوری ناشی از کمبود ویتامین A می تواند به وسیله دوز درمانی ویتامین A بهبود یابد. در مقابل برخی از آسیب های شبکیه چشم مثل رتینیت پیگمانتر، معمولا برگشت ناپذیرند.

ویتامین A

اثرات مفید ویتامین A:

ویتامین A موجب حفظ و نگهداری پوست و غشای مخاطی می شود. در رشد و نمو نیز موثر است. برای داشتن استخوان های محکم، پوست، مو، دندان و لثه سالم به ویتامین A نیاز است. این ویتامین موجب مقاومت بدن در برابر عفونت های تنفسی و کوتاهی دوره بیماری می شود. ویتامین A برای درمان شبکوری و خیلی از اختلالات چشمی سودمند می باشد. شبکوری یک علامت زودهنگام کمبود ویتامین A می باشد.

منابع غذایی ویتامین A

منابع غنی از ویتامین A عبارتند از: کره، جگر، شیر، زرده تخم مرغ ، ماهی، هویج ، کدو حلوایی ، طالبی، زرد آلو ، کلم بروکلی ، گریپ فروت ، اسفناج و سایر سبزیجات سبز تیره و برگی شکل.

عوارض مصرف بیش از حد ویتامین A:

این ویتامین از معدود ویتامین هایی است که زیادی و افراط در مصرف آن، عوارض خیلی شدیدی را به همراه خواهد داشت.

علائم مسمومیت با این ویتامین ممکن است با مصرف صد هزار واحد بین المللی در روز اتفاق بیفتد.

مسمومیت ویتامینی یا هایپرویتامینوز A( دریافت دوز بالا) منجر به کاهش اشتها، پوست خشک، سردردهای شدید، پوسته پوسته شدن پوست و بزرگی کبد می شود. ولی با کاهش میزان مصرف این ویتامین، بهبودی نسبتا سریعی حاصل می شود.