لیزر و کاربرد های آن در جراحی عیوب انکساری

 اشعه لیزر  در اصلاح عیوب انکساری (حذف عینک) جایگاه ویژه ای دارد. با خواص بیشماری که  اشعه لیزر دارد، می توان از آن بصورت گسترده در انواع روش های اصلاح عیوب انکساری بهره مند شد. از طرفی به علت قابلیت نفوذ قابل تنظیم این اشعه در بافتهای مختلف بدن بعنوان چاقوی جراحی بسیار دقیق برای برداشت بافت در حد میکرون یا ظریف تر از آن استفاده می شود. 

از لیزر اگزایمر که نوعی لیزر فوق بنفش است، براي برداشت بافت از قرنیه و در نتیجه تغییر شکل قرنیه و اصلاح جراحي عيوب انکسار  استفاده مي شود. همچنین از  لیزر فمتوسکند برای برش بر روی قرنیه برای برداشتن فلپ در فمتولیزیک  یا برداشتن قطعه ای عدسی شکل از ضخامت قرنیه در فمتواسمایل استفاده می کنیم. از طرفی برای اصلاح عیوب انکسار در عمل تعویض لنز طبیعی چشم،  لیزر فمتو سکند برای مراحل مختلف عمل مثل برش های قرنیه ای برای ورود به چشم، کپسوکورکسیس و  جدا کردن قطعات عدسی  کاربرد دارد. 

ليزر LASER چیست؟

 کلمه ليزر (LASER) از حروف اول کلمات Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation گرفته شده است .در واقع ليزر منبع نوری است که نور بينهايت خالص (فقط با يک طول موج )توليد ميکند . نور سفید ترکیبی از از رنگها (قرمز-نارنجی-زرد-سبز-آبی-نيلی-بنفش) با طول موچ ۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر است که با چشم قابل رویت است در حالیکه نور  مادون قرمز (طول موج بالای ۷۰۰ نانومتر) و فوق بنفش (طول موج ۱۰۰ تا ۴۰۰ نانومتر)را با چشم نميتوان ديد.

 بنابراین ليزر ؛ تشعشع توليد شده توسط تقويت کننده های نوری ميباشد که در طيف های مختلف از مادون قرمز تا فوق بنفش آن در پزشکی کاربرد دارد. پس نور ليزر مادون قرمز و فوق بنفش را با چشم نميتوان ديد. انواع لیزر استفاده های مختلفی در چشم پزشکی دارند مثلا در درمان آب سیاه، آب مروارید، پاک کردن کدورت کپسول عدسی پس از عمل آب مروارید، سوراخ و پارگی پرده شبکیه، درمان عواض چشمی دیابت و اصلاح عیوب انکسار.  در جراحیهای لیزری برای تصحیح عیوب انکساری از لیزر اگزایمرکه نوعی لیزر فوق بنفش است، استفاده می کنیم.  

 ليزر اگزايمر  

ليزر اگزايمر وسيله اي است که از آن امروزه براي اصلاح جراحي عيوب انکسار  استفاده مي شود.اعمال جراحي رايجي که از اين ليزر استفاده مي کنند شامل:ليزيک(LASIK)،لازک(LASEK)،پي_آر_کي (photorefractive keratectomy (PRK ،پي تي کي( Photo Therapeutic Keratectomy(PTK  و ..... است.

از ليزر اگزايمر از سال 1987 براي عمل PRK استفاده مي شد و در سال 1995 استفاده از اين ليزر در  PRK مورد تأييد انجمن دارو و غذاي آمريکا  FDA قرار گرفت.ليزر هاي اگزايمر خاصي براي ليزيک تأييديهFDA گرفته اند. اين ليزر، ليزر سرد (عدم توليد حرارت) بوده و اجازه برداشت دقيق بافت (به منظور شکل دهي مجدد سطح قرنيه)، بدون آسيب حرارتي به بافت هاي مجاور را مي دهد. 
  ليزر اگزايمر؛ ليزري بسيار دقيق بوده که با استفاده از امواج نوري با انرژي زياد و غير قابل رويت، سطح قرنيه را تراش ميدهد. پس مي توان سطح قرنيه را کم شيب تر يا پر شيب تر کرد. چنين مي توان تصور کرد که اين ليزر سطح قرنيه را طوري تراش مي دهد که انگار لنز تماسي دائمي روي قرنيه گذاشته باشيم.
دقت ليزر اگزايمر به حدي است که با هر پالس طي 12 بليونيوم ثانيه 25/0 ميکرون از بافت را تراش مي دهد که معادل يک دويستم ضخامت موي انسان و يا 39 ميليونيوم اينچ است!!!! 

فیلم جراحی عیوب انکسار

لیزر فمتوسکند

 لیزر فمتوسکند لیزری مادون قرمز با طول موج 1053 نانومتر است. نحوه عملکرد لیزر فمتوسکند مثل لیزر یاگ از طریق" از هم گسیختگی بافتی" photodisruption یا فوتویونیزاسیونphotoionization نسوج شفاف مثل قرنیه است. استفاده از لیزر فمتوسکند مثل لیزر یاگ باعث ایجاد ابری از الکترونهای آزاد و مولکولهای یونیزه می شود. امواج شوک صوتی که به این طریق تولید می شوند، منجر به از هم گسیختن بافت ها می شود. به هر حال تفاوت دو لیزر در میزان آسیب وارده به بافت های اطراف است. زمان پالس هر لیزر یاگ در محدوده نانوسکند(10⁹ ) و زمان هر پالس در لیزر فمتو سکند ( 10¹⁵ ثانیه) است. کاهش زمان پالس لیزر باعث کاهش آسیب وارده به بافت های اطراف میشود. در واقع آسیب به بافتهای اطرف با لیزر فمتوسکند 106 برابر کمتر از لیزر یاگ است. این خصوصیت لیزر فمتوسکند برای جراحی های قرنیه که نیاز به دقت بالا دارند مناسب می باشد. 

استفاده های بالینی لیزر فمتوسکند

لیزر فمتوسکند استفاده های متنوعی در جراحی های عیوب انکساری قرنیه دارد.این جراحی ها شامل ایجاد فلپ (لایه برداری) در عمل لیزیک LASIK flap creation، اصلاح آستیگماتیسم ، ایجاد کانال برای کارگذاری رینگهای داخل قرنیه ای(ICRS)، اصلاح پیرچشمی presbyopia correction ،خارج کردت قطعه ای عدسی شکل از بافت مرکزی قرنیه ( FLEx)، خارج کردن بافت عدسی شکل از قرنیه با برش کوچک (SMILE)، واصلاح پیر چشمی در بافت مرکزی قرنیه (INTRACOR) است.

علاوه بر این لیزر فمتوسکند در اعمال جراحی پیوند قرنیه لایه ای قدامی و خلفی، برش بافت دهنده در پیوند سلولهای اندوتلیال قرنیه، برش اختصاصی در پیوند نفوذی قرنیه، باز سازی زخم، کپسوکورکسیس در عمل جراحی آب مروارید و جدا کردن قطعات عدسی درعمل آب مروارید کاربرد دارد. 

فیلم لیزر فمتوسکند Femtosecond Laser Video