قطره پیرچشمی

یکی از روش های جدید درمان غیر جراحی پیرچشمی که پیرچشمی را موقتا درمان می کند، استفاده از قطره پیلوکارپین با نام تجاری ویوتی (Vuity) است. پیلوکارپین دارویی است که برای نخستین بار در اواخر دهه 80 میلادی کشف شد و می‌تواند بیماری‌هایی مانند گلوکوم و فشار چشم را درمان کند. اثر قطره روی مردمک حدود 6 ساعت باقی می‌ماند.

در اواخر سال ۲۰۲۱، سازمان غذا و داروی ایالات متحده یک داروی جدید قطره چشم را برای درمان پیرچشمی تایید کرد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این قطره چشمی که با نام Vuity شناخته می‌شود، می‌تواند مسیر آسان و ایمن تری را برای درمان پیرچشمی ایجاد کند. این اولین دارویی است که برای درمان پیر چشمی در دسترس است. این قطره حاوی پیلوکارپین ۱.۲۵٪ و جز خانواده آنتی کولینرژیک ها است. این قطره نیاز به تجویز چشم پزشک دارد و بدون نسخه (OTC) در دسترس نیست.

چشم ها چطور می بینند؟

بسیاری از قسمت‌های چشم انسان نور ورودی را پردازش می‌کنند تا تصویری واضح ایجاد کنند. اولین ساختمانی که نور به آن برخورد می‌کند قرنیه است. سپس نور از عنبیه و مردمک عبور می‌کند، که می‌تواند گشاد یا تنگ شود تا نور ورودی به داخل چشم را تنظیم کند. سپس نور از ورای عدسی عبور می‌کند تا دقیقاً روی مرکز شبکیه متمرکز شود. در نهایت، سیگنال نور به عصب بینایی در پشت چشم منتقل می‌شود تا مغز آن را به عنوان یک تصویر تفسیر کند.

برای ایجاد یک تصویر واضح، چشم های ما باید فاصله خود را با یک شی تنظیم کنند. چشم‌ها برای تمرکز بر روی اشیاء نزدیک، سه کار اساسی را انجام می‌دهند؛ چشم ها به سمت شی‌ای که می‌خواهید به آن نگاه کنید، نشانه می‌روند، عدسی های چشم تغییر شکل می‌دهند (تطابق) و در نهایت مردمک‌های چشم  منقبض می‌شوند. هنگامی که نگاه خود را به سمت چیزی که مورد نظرتان است، نشانه می‌گیرید، یک عضله کوچک در چشم منقبض می‌شود که شکل عدسی را تغییر می‌دهد تا ضخیم‌تر شود. هرچه عدسی ضخیم‌تر باشد، نور هنگام عبور از آن بیشتر شکسته می‌شود. در همان زمان، مردمک چشم شما منقبض می‌شود تا مقداری از نور ورودی از اجسام دیگر در دوردست را مسدود کند.

هنگامی که نور از یک جسم منعکس می‌شود و وارد چشم شما می‌شود، پرتو‌های نور در مرکز، تصویر واضحی را ارائه می‌دهند. بنابراین، مسدود کردن نور پراکنده با منقبض کردن مردمک چشم، به وضوح تصویر اجسام نزدیک کمک می‌کند. شما می‌توانید این فرآیند را با استفاده از دوربین تلفن همراه خود شبیه سازی کنید. ابتدا دوربین را به سمت چیزی در دوردست بگیرید. سپس، انگشت شست خود را به داخل تصویر ببرید و آن را حدود ۶ اینچ دورتر نگه دارید. انگشت شست شما تار می‌شود، اما با تغییر شکل لنز دوربین، انگشت شست شما فوکوس می‌شود.  

 پیرچشمی از دست دادن برگشت ناپذیر توانایی تطابق چشم است که به دلیل افزایش سن رخ می دهد. در هنگام مطالعه، عدسي با تغيير انحنای خود اين امکان را ايجاد مي‌نمايد که بتوانيم اجسام نزديک را بخوبي ببينيم. تطابق به توانایی چشم برای افزایش قدرت انکساری عدسی طبیعی چشم به منظور تمرکز تصویر اجسام نزدیک بر روی شبکیه اشاره دارد. بیشترین کاهش قدرت تطابق در سنین 20 تا 50 سالگی اتفاق می افتد. نشان داده شده است که در دو دهه اول زندگی، دامنه تطابق در محدوده 7 تا 10 دیوپتر نسبتاً پایدار است. در سن 50 سالگی، دامنه تطابق معمولاً به حدود نیم دیوپتر کاهش می یابد.  این کاهش به عنوان نتیجه طبیعی پیری اتفاق می افتد و در نهایت بر هر شخصی که به سن کافی رسیده باشد تأثیر می گذارد. علیرغم فراگیر بودن، مکانیسم دقیق پیرچشمی ناشناخته مانده است. 

"تطابق" عبارتست از توانایی چشم برای تغییر تمرکز از روی اشیاء دور بر روی اشیاء نزدیک و تمرکز از روی اشیاء نزدیک بر روی اشیاء دور و همچنین فواصل بین آنها.  در پیر چشمی بدلیل کاهش انعطاف پذیری عدسی چشم، عضلاتی که مسئول تطابق هستند - (عضلات مژگانی) - نمی توانند بخوبی این عمل را انجام دهند.

پیر چشمی تقریبا در همه افراد اتفاق می افتد. همچنین همه افرادیکه عیوب انکساری (نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم) دارند نیز دچار پیر چشمی می شوند. اما در افراد نزدیک بین پیر چشمی مزاحمت کمتری ایجاد می کند. زیرا نزدیک بینی تا اندازه ای پیر چشمی را خنثی کرده و افراد برای دیدن اجسام نزدیک مشکل کمتری دارند.

فیلم پیرچشمی Presbyopia video

نحوه اثر قطره پیرچشمی چیست؟

قطره چشم  Vuity به این صورت عمل می کند که مردمک های چشم به طور موقت کوچک تر می شود تا  چشم بیمار بتواند بهتر روی اشیای نزدیک تمرکز کند. شروع اثر قطره ۱۵ دقیقه بعد از تجویز است و می تواند تا حدود ۶ ساعت به کار خود ادامه دهد. با این حال ممکن هست حدود یک ماه طول بکشد تا دارو در بهترین حالت خود عمل کند.

عوارض قطره پیرچشمی چیست؟

شایع ترین عوارض جانبی یافت شده، سردرد و قرمزی چشم بوده و موارد کمتر شایع شامل تغییر دید، تاری دید، سوزش چشم، چشم درد و اشک ریزش است. از عوارض نادر پیلوکارپین پارگی شبکیه است که در صورت تاری دید ناگهانی پس از مصرف این قطره بیمار باید سریع به چشم پزشک مراجعه کند.

قطره Vuity در افراد باردار یا شیرده آزمایش نشده است.  در بیماران یوویت (التهاب چشم) این قطره قابل استفاده نیست.
این محصول عمدتا برای افراد بین ۴۰ تا ۵۵ سال به بازار عرضه خواهد شد و اثرگذاری این قطره‌ها بعد از سن ۶۵ سالگی کمتر می‌شود. بر اساس گزارش‌ها، این قطره‌ها برای استفاده در هنگام رانندگی در شب یا کار در شرایط کم‌نور طراحی نشده است.  ‌این قطره‌های چشم تحت پوشش بیمه نیستند و احتمالا در آینده نیز تحت پوشش نخواهند بود، زیرا عینک همچنان گزینه ارزان‌تری برای درمان پیر چشمی است.

آیا قطره پیرچشمی دیگری نیز هست؟ 

دو نوع قطره چشم – هر کدام با مکانیسم های منحصر به فرد – برای رفع این مشکل پیرچشمی در دست تهیه هستند. قطره میوتیک یا تنگ کننده مردمک (Vuity)  باعث می شود که مردمک چشم منقبض شوند تا نورهای رسیده به چشم که خارج از نقطه تمرکز دید است را محدود کنند. نوع دوم قطره های نرم کننده عدسی که به بازگرداندن انعطاف پذیری آن کمک می کنند. هر دو نوع قطره در آزمایشات بالینی است ، جایی که ایمنی و اثربخشی آنها در انسان مورد آزمایش قرار می گیرد. کارشناسان پیش بینی می کنند که حداقل یک قطره ممکن است به زودی چراغ سبز را بدست آورد – حتی ممکن است طی دو سال آینده در دسترس قرار بگیرند. 

آیا قطره پیرچشمی می تواند جایگزین مناسبی برای عینک یا لنز تماسی باشد؟

قطره چشم  Vuity در حال حاضر ۸۰ دلار قیمت دارد و مثل هر قطره چشم پزشکی دیگر باید بعد از یک ماه دور انداخته شود. پس حد اقل با شرایط کنونی در ایران مقرون به صرفه نیست. نکته مهم این که میزان کیفیت بینایی که این قطره (در زمان محدود) می تواند برای دید نزدیک افراد ایجاد کند به مراتب از عینک های مطالعه کمتر است. به علاوه ممکن است قطره VUITY در برخی افراد عوارضی مانند قرمزی چشم و سردرد ایجاد کند و یا افت دید دور را به همراه داشته باشد.

پس استفاده خودسرانه از این دارو به هیچ عنوان توصیه نمی شود و استفاده از آن تنها منوط به شرایط خاصی است که حتما باید توسط چشم پزشک (پس از معاینه دقیق) تشخیص داده شود.

برای مشاوره در باره جدیدترین روش های درمان پیرچشمی می توانید با مرکز چشم پزشکی دکتر علیرضا نادری تماس بگیرید.