تفاوت لیزیک و فمتولیزیک
در دنیای چشم‌پزشکی، جراحیهای اصلاح بینایی به ویژه برای درمان عیوب انکساری چشم مانند میوپی (نزدیک بینی)، هایپروپی (دوربینی ) و آستیگماتیسم (بینایی کج و معوج)، به روش‌های متعددی انجام می‌شود. لیزیک و فمتولیزیک دو روش جراحی پرطرفدار و پیشرفته هستند که هر یک از آنها ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند. در این مقاله به بررسی تفاوت‌های این دو روش جراحی خواهیم پرداخت و همچنین به معرفی کاربردها، مزایا و معایب هر یک از آنها می‌پردازیم. هدف از این مقاله، کمک به افرادی است که می‌خواهند انتخاب بهتری در زمینه جراحی اصلاح بینایی داشته باشند.
لیزیک چیست؟
لیزیک مخفف عبارت (Laser Assisted in Situ Keratomileusis (LASIK) است.، یکی از متداول‌ترین روش‌ها برای اصلاح عیوب انکساری چشم به شمار می‌آید. در این روش، از لیزر اکسیمر برای تغییر شکل قرنیه استفاده می‌شود. در ابتدا، یک فلپ نازک در سطح قرنیه ایجاد می‌شود، سپس با استفاده از لیزر اکسیمر، بافت قرنیه برداشته می‌شود تا انحنای قرنیه اصلاح شود و نور به درستی روی شبکیه متمرکز شود.
مزایای لیزیک:
- نتایج سریع: بیماران معمولاً بعد از چند ساعت قادر به بازگشت به فعالیت‌های عادی خود هستند.
- دقت بالا: لیزر اکسیمر برای اصلاح دقیق عیوب انکساری استفاده می‌شود.
- حداقل درد و ناراحتی: این روش معمولاً باعث درد کم و دوره بهبودی سریع می‌شود.
معایب لیزیک:
- نیاز به دقت بالا در ایجاد فلپ قرنیه که ممکن است در برخی موارد مشکلاتی ایجاد کند.
- خطرات و عوارض جانبی همچون خشکی چشم و تغییرات موقت در دید.
فمتولیزیک چیست؟
فمتولیزیک (FemtoLASIK) یک نمونه پیشرفته از روش لیزیک است که از لیزر فمتوسکند به جای لیزر اکسیمر برای ایجاد فلپ قرنیه استفاده می‌کند. در این روش، لیزر فمتوسکند پالس‌هایی بسیار کوتاه با مدت‌زمان فمتوسکند تولید می‌کند که باعث ایجاد برش‌های دقیق در سطح قرنیه می‌شود. پس از ایجاد فلپ، همانند لیزیک معمولی، لیزر اکسیمر برای اصلاح انحنای قرنیه و درمان عیوب انکساری استفاده می‌شود.
مزایای فمتولیزیک:
- دقت بیشتر: لیزر فمتوسکند به دلیل دقت بسیار بالا، قادر است فلپ‌های بسیار نازک‌تر و دقیق‌تری ایجاد کند.
- امنیت بیشتر: به دلیل استفاده از فناوری پیشرفته فمتوسکند، خطرات و عوارض جانبی کاهش می‌یابد.
- دوره بهبودی سریعتر و راحت‌تر: جراحی فمتولیزیک معمولاً با درد و عوارض کمتری همراه است و دوره بهبودی آن سریعتر از لیزیک سنتی است.
معایب فمتولیزیک:
- هزینه بیشتر: هزینه این روش به دلیل استفاده از لیزر فمتوسکند معمولاً بیشتر از لیزیک است.
- نیاز به دستگاه پیشرفته‌تر: این روش نیازمند تجهیزات پیشرفته و به‌روز است که ممکن است در دسترس همه مراکز جراحی نباشد.
تفاوت‌های کلیدی بین لیزیک و فمتولیزیک
| ویژگی |
لیزیک |
فمتولیزیک |
| نوع لیزر |
لیزر اکسیمر |
لیزر فمتوسکند |
| روش ایجاد فلپ |
استفاده از میکروکراتوم (دستگاه جراحی) |
استفاده از لیزر فمتوسکند برای ایجاد فلپ دقیق‌تر |
| دقت |
دقت بالا، ولی ممکن است در برخی موارد دقت کمتری داشته باشد |
دقت بسیار بالا و بدون دخالت دستی |
| عوارض جانبی |
خشکی چشم، عفونت، ناپایداری دید |
خطرات کمتر و دوره بهبودی راحت‌تر |
| دوره بهبودی |
سریع، اما ممکن است درد و ناراحتی وجود داشته باشد |
دوره بهبودی سریعتر و راحت‌تر |
| هزینه |
هزینه کمتر نسبت به فمتولیزیک |
هزینه بالاتر به دلیل فناوری پیشرفته |
کدام روش برای شما مناسب‌تر است؟
انتخاب بین لیزیک و فمتولیزیک بستگی به شرایط خاص چشم و نیازهای شما دارد. در صورتی که شما دچار عیوب انکساری ساده‌ای هستید، لیزیک ممکن است گزینه‌ای مناسب باشد. اما اگر به دقت بالاتر و ریسک کمتر برای ایجاد فلپ قرنیه نیاز دارید یا اگر قرنیه شما ضعیف‌تر است، فمتولیزیک می‌تواند انتخاب بهتری باشد.
پیشرفت‌های اخیر در لیزیک و فمتولیزیک
با پیشرفت فناوری، تکنیک‌های جراحی لیزیک و فمتولیزیک روز به روز بهتر شده‌اند. از جمله این پیشرفت‌ها می‌توان به استفاده از لیزرهای فمتوسکند با دقت بیشتر، کاهش خطرات و عوارض جانبی، و بهبود تجهیزات جراحی برای راحتی بیماران اشاره کرد. همچنین، در حال حاضر برخی از جراحان از تکنیک‌های ترکیبی برای بهبود نتایج جراحی‌ها استفاده می‌کنند.
نتیجه‌گیری
در نهایت، لیزیک و فمتولیزیک هر دو روش‌های مؤثر برای اصلاح بینایی هستند که انتخاب بین آنها به شرایط خاص چشم و نیازهای هر بیمار بستگی دارد. فمتولیزیک با دقت بیشتر و ایمنی بالا گزینه‌ای مناسب برای افرادی است که به جراحیهای پیشرفته‌تر نیاز دارند. در مقابل، لیزیک یک روش مقرون به‌صرفه و با نتایج خوب برای افرادی است که نیاز به اصلاح عیوب انکساری دارند.
منابع:
- Alio, J. L., & Shabayek, M. H. (2006). Laser in situ keratomileusis (LASIK): A review of the literature. Journal of Refractive Surgery, 22(4), 311–321.
- Jhanji, V., & Sharma, N. (2011). Femtosecond laser in LASIK. International Ophthalmology Clinics, 51(4), 147-152.
- Ye, J., & Huang, Y. (2020). Femtosecond laser technology in LASIK surgery. Ophthalmology Clinics of North America, 33(3), 349-356.