بیماری ایریدوسیکلیت یا هتروکرومی فوکس   

هترو کرومی فوکس (رنگ متفاوت دو چشم)Fuchs hetrochromic iridocyclitis

اولین بار این بیماری توسط آقای ارنست فوکس Ernest Fuchs  در سال 1906 با هتروکرومی (ناهمرنگی یا رنگ متفاوت عنبیه دو چشم)، التهاب جسم مژگانی و آب مروارید گزارش شد. 

علل بیماری هتروکومی فوکس (ایریدوسیکلیت  فوکس)

 اگرچه علت دقیق بیماری نامعلوم است، همراهی آن با یکسری اختلالات دیگر این فرضیه را مطرح می کند که این بیماری زمینه های متعددی دارد. از آنجائیکه اختلالات سمپاتیکی ممکن است متعاقب کم رنگ شدن عنبیه دیده شود،  این اختلالات به عنوان یکی از علل زمینه ای مطرح است. کاهش عصب گیری ملانوسیت های (سلولهای رنگدانه دار) بستر عنبیه ممکن است منجر به کم رنگ شدن عنبیه شود. علاوه بر این کاهش عصب گیری ممکن است منجر به شکستن سد "خونی – زلالیه ای"  و در نتیجه نشت پروتئین، سلول و سایر محصولات التهابی به داخل اتاقک قدامی چشم شود. در یک بررسی 4/1 درصد بیمارن فوکس (25 تا از 1746 مورد) همراه با سندرم هورنر بودند. از سایر دلایل احتمالی آن ممکن است سرخجه، توکسوپلاسموز، تبخال ساده چشمی و زونا باشد.

فراوانی بیماری هتروکرومی فوکس (ایریدوسیکلیت  فوکس)

از آنجائیکه این بیماری در اکثر بیماران علامتی ندارد، شیوع واقعی آن نامعلوم است؛ اما حدود 2 تا 11 درصد موارد یووئیت ها (التهاب های داخل چشمی) را شامل می شود. این بیماری در زنان  و مردان و در هر دو جنس به یک نسبت دیده می شود.این بیماری بیشتر در جوانان و افراد میانسال دیده می شود.

تشخیص بیماری هتروکرومی فوکس (ایریدوسیکلیت  فوکس) 

 معاینات فیزیکی در بیماری هتروکرومی یا ایریدوسیکلیت  فوکس 

گرچه  بیماران ممکن است  از دو رنگ بودن عنبیه دو چشمشان مطلع باشند، اغلب سالها بدون علامت هستند و بر عکس سایر انواع یووئیت (التهاب داخل چشمی) درد ، قرمزی یا فوتوفوبی (ترس از نور) ندارند. این بیماران اغلب به علت کاتاراکت ( آب مروارید) یا مگس پران مراجعه می کنند.

به طور معمول این بیماران با دو رنگی و آتروفی (تحلیل)  یک طرفه عنبیه، رسوبات سطح خلفی  قرنیه، التهاب خفیف عنبیه و جسم مژگانی (ایریدوسیکلیت) و آب مروارید در غیاب چسبندگی های داخل چشمی  مراجعه می کنند.   

 دو رنگ بودن عنبیه ها (هتروکومی ایریس) در بیماری هتروکرومی یا ایریدوسیکلیت  فوکس

در 75 تا 90 درصد بیماران دیده می شود. معمولا (اما نه همیشه) چشم با عنبیه کم رنگتر، چشم گرفتار است.در بیماران با رنگ عنبیه پر رنگ ممکن است هتروکرومی خیلی مشهود نباشد. 

    آتروفی عنبیه در بیماری هتروکرومی یا ایریدوسیکلیت  فوکس

آتروفی عنبیه معمولا قبل از ایجاد هتروکرومی دیده می شود. عنبیه حالت بید خورده شده و چین های آن از بین رفته و صاف می شود.  

    ایریدوسیکلیت در بیماری هتروکرومی یا ایریدوسیکلیت  فوکس

 واکنش التهابی خفیف که به درمان با کورتون مقاوم است، دیده می شود. وجود سلول و پروتئین در اتاقک قدامی چشم بیشتر از آنچه که نشانه التهاب باشد، دلیلی بر شکستن سد خونی و زلالیه ای است. علی رغم التهاب مزمن ، چبندگیهای خلفی عنبیه به سطح عدسی چشم دیده نمی شود. عموما یوئیت مزمن خفیف در غیاب ورم سیستوئید لکه زرد شبکیه دیده می شود.  

رسوبات قرنیه ای (KP) در بیماری هتروکرومی یا ایریدوسیکلیت  فوکس 

رسوبات ریز و اقماری که توسط رشته ای ظریف فیبرین به هم متصل شده اند در سطح داخلی لایه اندوتلیوم قرنیه دیده می شوند. در مقایسه با سایرانواع یووئیت قدامی که رسوبات تمایل دارند در قسمت تحتانی رسوب کنند(مثلت آرلت Arlt's Triangle) ، در یووئیت فوکس بصورت منتشر در سطح اندوتلیوم قرنیه پخش می شوند.   

آب مروارید یا کاتاراکت در بیماری هتروکرومی یا ایریدوسیکلیت  فوکس 

گرچه آب مروارید (کاتاراکت) در همه انواع یووئیت می تواند بروز کند، بخصوص در این نوع شایعتر است. بیماری یووئیت فوکس باید در تشخیص افتراقی هر بیمار دچار آب مروارید یکطرفه که سابقه ضربه و مصرف کورتون ندارد، مطرح شود.   

ندول عنبیه در بیماری هتروکرومی یا ایریدوسیکلیت  فوکس 

ندول های عنبیه در لبه یا قاعده مردمک و  کریستالهای عنبیه (که در واقع رسوب ایمنوگلوبولین) هستند از سایر یافته هاست.   

روبئوزیس عنبیه Iris Rubeosis در بیماری هتروکرومی یا ایریدوسیکلیت  فوکس

رگهای خونی ظریف در سطح عنبیه ممکن است دیده شود. در این بیماران باید از نظر احتمال وجود عروق زاویه، گونیوسکوپی (دیدن زاویه) انجام شود.   

  درمان بیماری هتروکرومی فوکس (ایریدوسیکلیت  فوکس)

درمان التهاب در بیماری فوکس در بیماری هتروکرومی یا ایریدوسیکلیت  فوکس

در بسیاری از بیماران علی رغم التهاب مزمن پیش آگهی خوب است و نیازی به درمان التهاب نیست. عوارض التهاب مزمن مثل چسبندگی های خلفی عنبیه به سطح عدسی و التهاب لکه زرد شبکیه معمولا در این بیماران دیده نمی شود. از آنجائیکه وجود سلولهای التهابی در اتاق قدامی چشم بیشتر ناشی شکستن سد خونی - زلالیه است تا التهاب، درمان با کورتون موضعی لزومی ندارد و به کوتون نیز پاسخ نمی دهد.

درمان آب مروارید یا کاتاراکت در بیماری هتروکرومی یا ایریدوسیکلیت  فوکس

نتایج عمل کااتاراکت در بیماران فوکس، معادل یا بهتر از سایر موارد یووئیت است. بر اساس مطالعات انجام شده، عمل فیکو و کارگذاری لنز داخل چشمی اتاقک خلفی در این بیماران موثر و کم خطر است. درمان قبل از عمل بسته به هر فردی متفاوت است و معمولا شامل درمان با قطره های کورتون موضعی است. بعضی از پزشکان کورتون خوراکی تجویز می کنند.