جدا شدن پرده شبکیه Retinal Detachment
پرده شبکيه چيست؟
پرده شبکيه لايه اي عصبي است که در قسمت پشتي چشمتان قرار گرفته و نور را گرفته و تصاوير را به طرف مغز هدايت مي کند.چشم شبيه دوربين عکاسي است. لنزي (عدسي چشم) که در قسمت جلويي چشم قرار دارد، نور را بر روي پرده شبکيه متمرکز مي کند. شما مي توانيد شبکيه را مانند فيلم دوربين عکاسي فرض کنيد که سطح خلفي چشم را فرش کرده است.
فیلم ساختمان شبکیه چشم Retina Video
مفهوم جدا شدگي پرده شبکيه چيست؟
جدا شدگي پرده شبکيه زماني رخ مي دهد که شبکيه از محل طبيعي خود کنده شود. زماني که پرده شبکيه جدا شود، عملکرد آن مختل شده و در نتيجه بينائي فرد تار مي شود. يعني مثل اينکه فيلم داخل دوربين از محل خود رها شود. جدا شدگي پرده شبکيه مشکل بسيار مهمي تلقي مي شود زيرا در صورت عدم درمان ، تقريبا در همه موارمنجر به کوري خواهد شد.
فیلم جدا شدگی شبکیه Retinal Detachment Video
علل پارگي پرده شبکيه چيست؟
ژلي بنام "زجاجيه" فضاي داخل کره چشم را پر کرده است. زمانيکه ما پا به سن مي گذاريم، حجم زجاجیه کاهش می یابد. در نتیجه زجاجيه ممکن است از محل هاي اتصال خود به پرده شبکيه در قسمت هاي خلفي چشم فاصله بگيرد. معمولا زجاجيه بدون اينکه مشکلي ايجاد کند از شبکيه جدا مي شود. اما در بعضي اوقات، در بعضی قسمت های شبکیه، بین شبکیه و زجاجیه چسبندگی محکمتری وجود دارد. از آنجایی که پرده شبکیه نیز بسیار ظریف است، زجاجيه ممکن است طوري از پرده شبکيه جدا شود که باعث پارگي و سوراخ شبکيه در يک چند جاي آن شود. مايع داخل فضای خلفی چشم ممکن است از طريق اين سوراخ ها به پشت شبکيه راه پيدا کند و درست شبيه کنده شدن کاغذ ديواري از ديوار، باعث جدا شدن شبکيه از ديواره چشم شود.
فیلم ساختمان زجاجیه Vitreous Video
شرايط زير باعث افزايش شانس پارگي پرده شبکيه ميشود:
- نزديک بيني
- عمل جراحي قبلي کاتاراکت(آب مرواريد)
- گلوکوم(آب سياه) مادرزادی
- ضربه و آسيب شديد چشم
- پارگي قبلي پرده شبکيه در چشم مقابل
- سابقه فاميلي پارگي پرده شبکيه
- مناطق نازک موجود در پرده شبکيه چشمتان که توسط چشم پزشک تشخيص داده مي شود.
علائم هشدار دهنده جداشدگي پرده شبکيه چيست؟
اين علائم پيش آهنگ ممکن است نشان دهنده جداشدگي پرده شبکيه باشند:
- فلاش هاي نوراني(شبيه فلاش دوربين)
- مگس پران یا فلوتر که جديدا ايجاد شده باشد.
- ديدن سايه در اطراف ميدان بينائي
- پرده اي خاکستري رنگ که در ميدان بينائيتان حرکت ميکند.
اين علائم هميشه به معناي جداشدگي پرده شبکيه نيست؛ گر چه در صورت بروزاين علائم بايد در اولين فرصت مناسب توسط چشم پزشکتان ويزيت و معاينه کامل چشم پزشکي شويد. چشم پزشکتان پس از گشاد کردن (باز کردن با قطره هاي چشمي) مردمک چشم، قادر به تشخيص جدا شدگي پرده چشم خواهد بود. در بعضي از موارد جدا شدگي پرده شبکيه طي معاينه روتين کشف مي شود. فقط پس از معاينه کامل چشم پزشکي، چشم پزشک مي تواند بگويد که سوراخ و پارگي شبکيه و يا مراحل اوليه جداشدگي پرده شبکيه وجود دارد يا خير؟
درمان مناسب چيست؟
سوراخ و پارگي هاي شبکيه Retinal Tears
اغلب هاي شبکيه با جراحي ليزر و يا کرايوتراپي(يخ زدن) درمان مي شود و اين کار باعث چسبيدن پرده شبکيه به ديواره خلفي چشم مي شود. اين درمان ناراحتي چنداني ندارد و ممکن است حتي در مطب چشم پزشک نيز انجام شود. درمان معمولا از جداشدن پرده شبکيه جلوگيري مي کند.
جداشدگي شبکيه Retinal Detachments
تقريبا تمام بيماران مبتلا به جدا شدگي شبکيه براي بازگرداندن پرده شبکيه به محل طبيعي خود، نياز به عمل جراحي دارند.
روش هاي عمل جراحي
روش هاي مختلفي براي فيکس کردن جداشدگي شبکيه وجود دارد. تصميم گيري در مورد نوع عمل جراحي و نوع بي هوشي (بي حسي موضعي يا بي هوشي عمومي) بستگي به خصوصيات جداشدگي دارد.
در هر کدام از روش هاي زير، چشم پزشک محل پارگي را مشخص کرده و با استفاده از ليزر و يا کرايوتراپي سوراخ را مي بندد.
باکل اسکلرا ( کمربند دور صلبيه) Scleral Buckle
اين روش درماني با قرار دادن باند انعطاف پذيري دور تا دور صلبيه ( اسکلرال باکل يا کمربند صلبيه اي)، صلبيه و شبکيه به هم نزديک مي شوند. جراح در هنگام عمل در اغلب موارد مايع زير شبکيه را تخليه مي کند تا پرده شبکيه بتواند به محل اوليه خود در مجاورت ديواره پشتي چشم برگردد. اين عمل جراحي در اتاق عمل انجام مي شود.
چسباندن شبکيه با کمک گاز يا رتينوپکسي پنوماتيک Pneumatic Retinopexy
در طي اين عمل، حباب گاز بداخل فضاي زجاجيه چشم تزريق مي شود. حباب گاز با فشاري که ايجاد مي کند باعث مي شود تا شبکيه در محل پارگي به سمت ديواره خلفي چشم فرستاده شود ودر نتيجه سوراخ مسدود شود. پس از عمل پزشک معالج از شما مي خواهد که سرتان را در براي چند روزي در وضعيت خاصي قرار دهيد. حباب گاز تدريجا جذب مي شود. اين عمل را گاهي اوقات مي توان در مطب انجام داد.
ويترکتومي (برداشتن زجاجيه) Vitrectomy
ژل زجاجيه، که پرده شبکيه را تحت کشش قرار داده از چشم تخليه شده و به جاي آن معمولا حباب گاز تزريق مي شود.بتريج خود چشم بداخل فضاي دروني مايع ترشح مي کند و جايگزين حباب گاز مي شود.در بعضي از موارد همراه ويترکتومي، باکل اسکلرا نيز انجام مي شود.
شرايط و دستورات پس از عمل
شما بايد منتظر کمي احساس ناراحتي پس از عمل باشيد. پزشک معالج داروهاي ضروري را تجويز خواهد کرد و زمان برگشت به فعاليت عادي را به شما خواهد گفت.
- براي مدتي لازم است چشمتان پانسمان باشد
- مدتي پس از عمل، فلاش هاي نوراني و مگس پران ممکن است ادامه داشته باشد
- اگر حباب گاز در چشمتان باشد، پزشک معالج به شما توصيه خواهد کرد تا مدتي سرتان را در وضعيت خاصي قرار دهيد.
- تا زماني که گاز داخل چشمتان جذب نشده است مجاز به پرواز با هواپيما يا صعود به ارتفاعات نيستيد.
- صعود سريع به ارتفاعات مي تواند منجر به افزايش خطرناک فشارداخل چشم شود.
- پس از گذشت چند ماه از عمل ممکن است نياز به تعويض عينک داشته باشيد.
خطرات عمل جراحي چيست؟
- هر عملي خطرات خاص خود را دارد ولي بهر حال، عدم درمان جداشدگي شبکيه معمولا منجر به کاهش بينائي شديد يا کوري مي شود.
- بعضي از خطرات جراحي شامل موارد زير است:
- عفونت
- خونريزي
- افزايش فشار داخل کره چشم
- کاتاراکت يا آب مرواريد
عمل جراحي جداشدگي پرده شبکيه در اغلب موارد موفقيت آميز است، اگرچه گهگاهي نياز به عمل دوم نيز دارد. اگر پرده شبکيه مجددا سر جاي اولش چسبانده نشود، بينائي تدريجا کم شده و نهايتا فرد کور مي شود.
آيا بينائيتان بهبود مي يابد؟
ممکن است تا بهبود بينائي چندين ماه زمان لازم باشد و در بعضي موارد هرگز به طور کامل به حالت قبل برنگردد.متأسفانه در بعضي از بيماران هيچگونه بهبودي در بينائيشان حاصل نمي شود.
هر چه جدا شدگي شديدتر باشد، بينائي کمتر بهبود مي يابد. به اين دليل، بايد بلافاصله پس از ظهور اولين علامت جدا شدگي شبکيه توسط چشم پزشک معاينه و معالجه شويد.
کلیپ های"جداشدگی شبکیه و علل زمینه ای و درمانهای مختلف آن"
فیلم ساختمان لکه زرد شبکیه (ماکولا) فیلم ساختمان شبکیه
فیلم معاینه شبکیه فیلم ساختمان زجاجیه
فیلم سونوگرافی شبکیه فیلم مگس پران یا فلوتر
فیلم فلاشینگ یا جرقه های نورانی فیلم سوراخ شبکیه
فیلم پارگی شبکیه فیلم جداشدگی شبکیه
فیلم عمل اسکلرال باکل برای درمان جداشدگی شبکیه فیلم عمل ویترکتومی با تزریق گاز برای درمان جدا شرگی شبکیه