عوارض و خطرات لیزیک

لیزیک و انواع دیگر جراحی های لیزر چشم، مانند:  فمتولیزیک، اسمایل، اپی لیزیک، لازک، پی آر کی و ترانس پی آر کی، ایمنی عالی و موفقیت بسیار بالایی دارند. این عمل ها برای درمان میوپی  (نزدیک بینی)، هایپروپی  (دوربینی) و آستیگماتیسم (بینایی کج و معوج) طراحی شده اند و می توانند بدون عینک یا لنز بینایی مطلوبی داشته باشید.
  مثل هر عمل جراحی دیگر، لیزیک نیز عوارض و خطرات بالقوه خاص خود را داراست که باید به دقت مد نظر باشد. از زمانی که در سال 1998 عمل لیزیک توسط سازمان غذا و داروی آمریکا FDA تائید شد، این عمل در ایران و سایر نقاط جهان رایج شد اما در مجموع عوارض آن اندک است.  میلیون ها نفر در سرتاسر دنیا و همچنین در ایران از زمان شروع عمل لیزیک چشم برای اصلاح بینایی، تحت عمل جراحی لیزیک قرار گرفته اند و جراحان با تجربه لیزیک گزارش داده اند که میزان عوارض جدی را می توان زیر 1 درصد نگه داشت.
با این حال ، مانند هر عمل جراحی دیگر ، خطرات ، عوارض جانبی و محدودیت های بالقوه ای وجود دارد که باید قبل از انتخاب این روش (یا هر نوع روش دیگر) از آنها کاملاً مطلع باشید. انتخاب یک جراح چشم لیزیک ماهر و باتجربه می تواند به کاهش این خطرات کمک کرده و شما را در دستیابی به بهترین نتیجه ممکن از جراحی لیزر چشم کمک کند.

عوارض تهدید کننده بینایی مانند از دست دادن قابل توجه بینایی ناشی از جراحی لیزیک بسیار نادر است و بسیاری از عوارض جانبی و عوارض جراحی لیزر چشم را می توان با جراحی دیگری یا درمان طبی برطرف کرد.
اولین قدم این است که تعیین کنید آیا شما کاندید مناسبی برای جراحی اصلاح بینایی هستید یا خیر. برای تعیین مناسب بودن شرایطتان برای جراحی لیزیک، چشم پزشک معاینه کامل چشم پزشکی را انجام می دهد. چشم پزشک، شکل و ضخامت قرنیه شما، عیوب انکساری،  اندازه مردمک چشم شما؛ رطوبت چشم (برای بررسی سندرم خشکی چشم) ؛ سلامت عمومی و سابقه پزشکی شما؛ و هر دارویی که مصرف می کنید را ارزیابی خواهد کرد.

حتی اگر کاندید مناسبی برای لیزیک و سایر جراحی های لیزری نیستید، نگران نباشید.  باز هم ممکن است بتوانید بینایی خود را با سایر جراحی های اصلاح بینایی مانند عمل کاشت لنزهای داخل چشمی فیکیک،جراحی برداشتن لنز شفاف (Clear Lens Extraction )، دید تک چشمی یا منوویژن یا کراتوپلاستی هدایتی اصلاح کنید.

عوامل خطر و محدودیت های جراحی لیزیک چشم

همه افراد کاندیدای مناسبی برای جراحی لیزیک چشم نیستند. در بعضی شرایط ریسک عوارض ناشی از لیزیک افزایش می یابد یا دقت نتایج عمل کم می شود. در بعضی شرایط پزشکان به شما پیشنهاد عمل نمی دهند. این شرایط عبارتند از:

•     قرنیه بسیار نازک یا نامنظم
•      مردمک های بزرگ
•      عیوب انکساری بالا
•    ثابت نشدن شماره چشم
•      خشکی چشم پایدار
•      سن شما کمتر از 18 سال یا سنی که مبتلا به پیرچشمی شده باشید.
•      بارداری و شیردهی
•      اگر به برخی از اختلالات خود ایمنی دژنراتیو یا فعال  نظیر روماتیسم مفصلی مبتلا هستید
• بیماری های تضعیف سیستم ایمنی به علت مصرف داروهای تضعیف سیستم ایمنی یا ایدز
• کراتیت، یوئیت، تبخال چشمی که نواحی چشم را درگیرکرده باشد، آب سیاه، آب مروارید، آسب های چشمی یا اختلالات پلکی

اگر شما یکی از شرایط زیررا داشته باشید، لیزیک توصیه نمی شود:

• اگر مبتلا به بیماری قوز قرنیه باشید و یا یکی از افراد خانواده به این بیماری مبتلا باشند.
• اگر بینایی خیلی خوبی نداشته باشید.
• اگر مبتلا به نزدیک بینی شدید باشید.
• اگر مردمک خیلی گشاد یا قرنیه نازک داشته باشید.
• اگر تغییرات سنی چشم مثل پیر چشمی داشته باشید.
• ورزش هایی را انجام می دهید که در آن احتمال تماس بدن افراد با صورتتان وجود دارد.

اگر تصمیم به عمل لیزیک گرفتید، سوالات و نگرانی هایتان را با چشم پزشکتان مطرح کنید. چشم پزشکتان در مورد  محاسن  و خطرات احتمالی عمل به شما توضیح خواهد داد. چشم پزشک به شما خواهد گفت که آیا کاندید مناسبی برای لیزیک هستید یا خیر؟

عوارض جانبی لیزیک

عوارضی که باعث کاهش بینایی شوند، بسیار نادر است. اما بعضی عوارض جانبی عمل لیزیک، بخصوص خشکی چشم ها و اختلالات موقت بینایی کمی شایعتر است. این عوارض معمولا پس از چند هفته یا چند ماه برطرف شده ودر افراد اندکی زمان طولانی تری باقی می مانند.

عوارض لیزیک عبارتند از:

ناراحتی موقتی و اختلالات بینایی 

ناراحتی در طی روزهای اول پس از جراحی لیزیک، مانند تحریک خفیف و حساسیت به نور، طبیعی و قابل انتظار است. بعضی افراد دچار عوارض گذرای پس از عمل لیزیک می شوند که به مرور زمان بهبود می یابد. این عوارض جانبی ممکن است شامل کدورت یا تاری دید، مشکلات دید شبانه و یا رانندگی در شب، احساس خارش در چشم و یا سایر علائم خشکی چشم، دیدن هاله اطراف چراغ ها یا پخش نور، حساسیت به نور، درد و ناراحتی و یا لکه های خونی بر روی قسمت سفیدی چشم باشد. در اکثر قریب به اتفاق موارد، این مشکلات موقتی است و طی سه تا شش ماه کاملا از بین می رود. . در موارد نادری ممکن است این عوارض ماندگار باشد.

 خشکی چشم ها

عمل لیزیک باعث کاهش گذرای تولید اشک می شود. در طی شش ماه اول پس از لیزیک یا گاهی زمان بیشتر، در طی روند بهبودی ممکن است احساس خشکی چشم بکنید. خشکی چشم ها می تواند باعث کاهش کیفیت بینائیتان شود.

برای درمان خشکی چشم، ممکن است چشم پزشکتان در دوره بعد از عمل استفاده از قطره های اشک مصنوعی را توصیه کند. اگر دچار خشکی چشم شوید، ممکن است برای درمان آن لازم باشد مجرای اشکی چشمتان با پلاگ مجرای اشکی مسدود شود تا اشک تولید شده در چشم باقی مانده و سطح چشم ها را مرطوب کند.

نور خیره کننده، هاله بینی و دوبینی

بعد از جراحی لیزیک مکن است در دید شب مشکلاتی داشته باشید. ممکن است شب ها احساس تابش خیره کننده نورها، دیدن هاله اطراف چراغ ها یا دوبینی داشته باشید. این مشکلات معمولاً طی چند روز تا چند هفته برطرف می شود.

حتی زمانیکه تحت شرایط استاندارد نتایج عمل خوب است، ممکن است بینایی در شرایط نوری کم، مثل غروب یا هوای مه آلود کمتر از قبل از عمل باشد.

اصلاح کمتر از میزان مورد نظر

اگر لیزر میزان بافت کمتر از حد لازم برای اصلاح شماره چشم بردارد، شماره چشم اصلاح کامل نمی شود. اصلاح کمتر از اندازه مورد نظر، بیشتر در افرادی نزدیک بین دیده می شود. ممکن است لازم باشد برای اصلاح باقیمانده شماره چشمتان طی یک سال آینده مجدداً اقدام کنید. در افراد با نزدیک بینی یا دوربینی شدید یا آستیگماتیسم بالا شانس درمان مجدد بالاتر است.

اصلاح بیش از میزان مورد نظر

همچنین ممکن است لیزر بافت بیشتر را بردارد. درمان اصلاح بیش از اندازه مشکل تر از درمان اصلاح کمتر از اندازه مورد نظر است.

آستیگماتیسم

آستیگماتیسم به علت برداشت غیرمتوازن بافت از قرنیه به وجود می آید. ممکن است برای اصلاح آن نیاز به عمل مجدد، استفاده از عینک یا لنز تماسی باشد.

مشکلات ناشی از فلپ

روش لیزیک شامل ایجاد یک فلپ با لولای نازک در سطح جلوی قرنیه است. این فلپ در حین جراحی با میکروکراتوم یا با  لیزر فمتوسکند برداشته می شود. پس  از اصلاح عیب انکساری با لیزر اگزایمر فلپ به محل اولیه برگردانده می شود. اگر فلپ لیزیک به درستی ایجاد نشود، ممکن است نتواند به درستی به سطح چشم بچسبد یا چین و چروک های میکروسکوپی به نام استریا در فلپ ایجاد شود. این عوارض فلپ می تواند باعث انحراف نور و افت کیفیت بینایی شود.
طبق نتایج آوریل 2006 مجله چشم پزشکی آمریکا ، مطالعات نشان می دهد که عوارض فلپ از 0/3 تا 5/7 درصد ازعمل های لیزیک رخ می دهد. در مطالعه ای از 3009 عمل جراحی لیزیک که از آگوست 2002 تا ژوئیه 2009 با استفاده از لیزر فمتوسکند  برای ایجاد فلپ انجام شد، عوارض فلپ در کمتر از 0.37 درصد این روش ها رخ داده است و همه عوارض با موفقیت در همان جلسه جراحی درمان شده اند. باز هم به یاد داشته باشید که می توانید با انتخاب یک جراح چشم معتبر و باتجربه خطر ابتلا به عوارض لیزیک را کاهش دهید.

برگرداندن فلپ یا برداشتن آن می تواند توام با عواضی نظیر پارگی یا عفونت  یا التهاب منتشر زیر فلپ باشد. خارجی ترین لایه قرنیه (اپیتلیوم) ممکن است به صورت غیر طبیعی در طی روند ترمیم به زیر فلپ رشد کند. همچنین ممکن است به علت نازکی قرنیه کراتوکونوس یا آستیگماتیسم نامنظم ایجاد شود.

گاهی اوقات مشکلات مربوط به فلپ (لایه ای از قرنیه که موقع عمل برداشته می شود)، نیاز به درمان جدی تری دارد. شانس بسیار کمی وجود دارد که بینایی پس از عمل حتی با عینک و لنز به خوبی قبل از عمل نباشد.

کاهش بینایی یا تغییر بینایی

در موارد نادری ممکن است به علت عواض عمل بینایی کاهش یابد. بعضی افراد ممکن است به وضوح یا دقت قبل از عمل نبینند.

عفونت و التهاب

مثل سایر اعمال جراحی، احتمال بروز عفونت و التهاب وجود دارد که با  درمان دارویی قابل درمان است.

عوارض لیزیک چقدر رایج است؟

به لطف فناوری روزافزون پیشرفته ، مهارت جراحی و انتخاب بهینه بیمار، ایمنی و اثربخشی جراحی لیزیک همچنان در حال بهبود است. عوارض معمولاً در سالهای اولیه ابداع لیزیک بیشتر بود. مطالعات در اواخر دهه 1990 نشان می داد که تا 5 درصد از افرادی که با لیزر اصلاح می شوند،  دچار نوعی عارضه می شوند. این روزها عوارض جدی زیر 1 درصد است.
بررسی جهانی لیزیک که در سال 2009 منتشر شد نشان داد که بیش از 95 درصد افرادی که بین سالهای 1995 تا 2003 تحت عمل جراحی لیزیک قرار گرفته اند از نتیجه خود راضی هستند.
اعتماد عمومی به لیزیک در سال های اخیر به دلیل موفقیت قابل توجه نتایج جراحی لیزیک افزایش یافته است. ارتش آمریكا همچنین استفاده گسترده از جراحی لیزر چشم را برای كاهش اتكای نیروها به عینك اصلاحی اتخاذ كرده است. از سال 2008 ، بیش از 224000 نفر از پرسنل ارتش با لیزر اصلاح شده بودند. از زمان معرفی این روش برای اولین بار در ارتش در سال 2000 ، محققان بیش از 45 مطالعه در مورد ایمنی و اثر بخشی لیزیک و سایر روش ها انجام داده اند.
نتایج لیزیک بسیار مثبت بوده است. اکثر بیماران نظامی بدون استفاده از عینک اصلاحی بعد از عمل 20/20 یا بهتر را می بینند و میزان عوارض آن بسیار کم بوده است. طبق یک مطالعه ، از هر 112.500 بیمار فقط یک نفر به دلیل عوارض ناشی از اصلاح لیزر بینایی در این دوره هشت ساله به بازنشستگی معلولیت پزشکی احتیاج داشت.
در مطالعه دیگری ، 100 درصد خلبانان و سایر پرسنل هواپیما از نیروی دریایی و تفنگداران دریایی ایالات متحده که تحت عمل لیزیک سفارشی (با هدایت جبهه موج) قرار گرفتند، ظرف دو هفته پس از جراحی به حدت بینایی اصلاح نشده 20/20 رسیدند.
هنگامی که یک ماه پس از عمل جراحی در مورد رضایت آنها سوال شد، 95 درصد از این بیماران گفتند که این روش برای اثربخشی آنها مفید است و 100 درصد گفتند که این روش را به سایر هوانوردان توصیه می کنند. نتایج مطالعه در نشست سالانه  2008 انجمن جراحان آب مروارید و عیوب انکساری آمریکا ارائه شد.
جراحی لیزر چشم میلیون ها بیمار را با موفقیت درمان کرده و از میزان رضایت بیمار بالایی برخوردار است. با این حال، مانند هر عمل جراحی، عمل لیزیک نیز عوارض بالقوه ای را شامل می شود. برای شما مهم است که قبل از اقدام به عمل جراحی ، فواید و خطرات آن را بسنجید.